Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn, quy chế tuyển sinh năm nay có hai điểm đổi mới nổi bật, gồm bỏ xét tuyển sớm và quy đổi điểm tương đương giữa các phương thức, tổ hợp xét tuyển.

Quy đổi tương đương ngăn chặn kẽ hở tiêu cực

Theo ông Hoàng Minh Sơn, năm nay quy chế tuyển sinh quy định với một ngành có nhiều phương thức xét tuyển, mức điểm chuẩn phải bảo đảm tương đương về đánh giá năng lực, yêu cầu với người học.

Nếu một ngành, một chương trình học chỉ có một phương thức xét tuyển thì các trường không phải tiến hành quy đổi tương đương.

Nếu cơ sở đào tạo dùng hai phương thức xét tuyển cho một ngành thì phải đặt câu hỏi tại sao với phương thức kết quả thi tốt nghiệp THPT lại lấy điểm chuẩn 25 điểm, mà điểm đánh giá năng lực lại lấy điểm chuẩn 120/150 điểm, hoặc xét học bạ lấy 26 điểm…

“Một ngành có nhiều phương thức xét tuyển, rõ ràng điểm chuẩn đó phải đánh giá được mức độ tương đương về năng lực cốt lõi của các thí sinh trúng tuyển vào ngành đó, vì vậy bộ đưa ra quy định quy đổi điểm tương đương”, ông Sơn nói.

Theo ông Sơn, yêu cầu quy đổi tương đương cũng xuất phát từ những bất cập lớn. Thời gian qua các trường đại học phân chia chỉ tiêu theo từng phương thức nhưng không minh bạch, chặt chẽ trong xét tuyển.

Ông lấy ví dụ một ngành học tuyển 200 chỉ tiêu với hai phương thức tuyển sinh, mỗi phương thức dự kiến tuyển 100 chỉ tiêu. Trong quá trình xét tuyển vì còn lượng thí sinh ảo, không trường nào sẽ chắc chắn gọi đúng 100 chỉ tiêu cho mỗi phương thức.

Theo ông, việc một trường nâng chỉ tiêu cho một phương thức nào đó lên 120 và giảm chỉ tiêu của phương thức còn lại xuống còn 80 có thể dẫn đến nguy cơ tiêu cực, là kẽ hở cho tiêu cực.

“Đây là điều bắt buộc phải quy định lại việc xác định chỉ tiêu, không để các trường xác định chỉ tiêu cho từng phương thức. Thời gian qua bộ yêu cầu các trường đưa ra căn cứ chia chỉ tiêu, nhưng chưa có trường nào đưa ra lý giải được”, ông Sơn khẳng định.

Quy đổi điểm xét tuyển thế nào để đảm bảo tính khoa học?

Theo ông Sơn, thời gian qua có một số ý kiến cho rằng không thể quy đổi kết quả các kỳ thi đánh giá năng lực khác nhau về một mức điểm trúng tuyển.

Ông Sơn cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đồng ý với những ý kiến trên nếu như những kỳ thi đánh giá năng lực hoàn toàn khác nhau của thí sinh, không thể dùng các phương thức khác nhau đó để đánh giá năng lực của thí sinh khi vào chung một ngành.

Với các phương thức dùng để xét tuyển thí sinh vào cùng một ngành phải đặt ra yêu cầu giống nhau, hoặc chỉ khác nhau một phần nhỏ, đánh giá cơ bản được năng lực cốt lõi của thí sinh. Đây cũng là nguyên tắc cao nhất trong quy chế tuyển sinh.

“Nếu các phương thức xét tuyển khác nhau xét chung vào một ngành mà không đánh giá được năng lực cốt lõi của thí sinh thì chỉ nên sử dụng một phương thức. Đã sử dụng phải quy đổi được, không quy đổi điểm được thì không sử dụng”, ông Sơn nhấn mạnh.

Theo ông Sơn, có nhiều phương pháp quy đổi tương đương điểm giữa các phương thức, tổ hợp. Bộ sẽ có hướng dẫn chung cho các trường quy đổi tương đương giữa các phương thức tuyển sinh được sử dụng phổ biến nhất.

Thứ nhất, từ dữ liệu của bộ về kết quả thi tốt nghiệp THPT, kết quả học bạ, kết quả thi đánh giá năng lực của các đại học quốc gia, kỳ thi đánh giá tư duy… có thể thực hiện phương pháp phân vị.

Giả sử trong 10.000 thí sinh có chung kết quả thi đánh giá năng lực, sẽ tìm ra top 1% điểm của kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội là bao nhiêu và top 1% điểm của kỳ thi tốt nghiệp THPT là bao nhiêu. Tiếp đó sẽ lấy các mốc 5%, 10%, 20%… Từ đó đưa mức điểm tương đương giữa hai phương thức.

Cách thứ hai, các cơ sở có thể thực hiện hồi quy tuyến tính. Cụ thể, chia khoảng điểm trúng tuyển từ 20 - 21 điểm thi tốt nghiệp THPT tương đương với khoảng điểm nào trong kết quả thi đánh giá năng lực.

Từ cơ sở trên, các trường tìm ra công thức quy đổi 20 - 21 điểm thi tốt nghiệp THPT tương ứng với khoảng điểm nào trong kỳ thi đánh giá năng lực. Các khoảng điểm được chia càng nhỏ càng chính xác.

Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố dự kiến phương án quy đổi điểm xét tuyển đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các trường đại học sử dụng dữ liệu điểm thi tốt nghiệp THPT, hoặc dữ liệu học bạ THPT làm gốc để xây dựng quy tắc quy đổi điểm xét tuyển năm 2025.