Phóng to

Gối bị hư sụn hẹp khe khớp trên phim X-quang - Ảnh: Nam Anh

Cụm từ "thay khớp gối" dường như vẫn còn xa lạ và là điều gì đó ghê gớm không riêng gì đối với dân thường mà kể cả giới y khoa không phải chấn thương chỉnh hình. Do vậy câu hỏi chúng tôi thường hay nhận được là ăn gì để bổ sụn khớp, duy trì khớp không bị hư?

Những người bị thoái hóa khớp hay thấy khớp mình kêu lạo xạo khi cử động, mỗi khi cử động gây đau. Đi khám bác sĩ thường giải thích khớp bị khô nhớt nên phải cho uống thuốc tạo chất nhờn hay bơm chất nhờn vào gối. Với những biểu hiện như vậy người bệnh càng tin hơn rằng gối mình đã bị khô nhớt theo kiểu ổ khóa lâu ngày không tra dầu nhớt, nên mỗi lần mở sẽ bị kêu và nguyên nhân gây đau là do khô nhớt. Do vậy dạo gần đây món đậu bắp luộc chấm chao bán chạy quá trời, vì theo lý luận của nhiều người ăn gì bổ đó, ăn gì bổ sung đó nên ăn đậu bắp có nhớt sẽ làm tăng nhớt trong khớp.

Thật sự là khớp có bị khô hay không? Dịch nhầy trong khớp hay độ nhớt của khớp là do đâu?

Trong khớp của con người có chất acid hyaluronic với thành phần khoảng 3mg/ 1ml dịch khớp. Người ta ước tính một người 70kg sẽ có khoảng 15gam acid này.

Vai trò của acid này trong khớp nhằm tạo độ nhớt của dịch khớp giúp bôi trơn khớp và chống sốc. Khi chúng ta đi chậm dịch khớp có tác dụng bôi trơn, khi chúng ta đi nhanh dịch khớp có tác dụng chống sốc làm giảm áp lực lên sụn khớp giúp duy trì tuổi thọ sụn khớp. Ngoài ra acid hyaluronic còn có tác dụng kháng viêm bằng cách ức chế tác dụng của TNF- α, IL-1, dọn sạch các gốc tự do. Ngoài ra nó còn có tác dụng giảm đau bằng việc ức chế thụ thể gây đau nociceptor.

Chính vì vai trò quan trọng như vậy nên khi nồng độ acid này giảm xuống, ví dụ như trong trường hợp bị thoái hóa khớp, sẽ làm khớp bị lực tác động khi đi gây đau, khớp hay bị viêm biểu hiện bằng việc gối bị sưng rồi xẹp xuống nhiều lần. Mọi biện pháp tiêm chất nhờn chính là bước đầu cung cấp lại acid này cho dịch khớp, bước kế tiếp là thuốc đưa vào trong khớp phải được chế tạo làm sao để kích thích tế bào sụn khớp sinh ra acid này nhằm duy trì khả năng bảo về sụn khớp của acid hyaluronic.

Như vậy chúng ta thấy rằng việc lý luận ăn các thức ăn có chất nhớt như đậu bắp, ốc sên, ốc bươu hay lòng trắng trứng sẽ không thể tự nhiên đi vào trong khớp để trở thành acid hyaluronic.

Vậy hỏi ăn gì bổ khớp? Xin thưa với quý độc giả là cứ nên ăn uống bình thường đầy đủ chất bột, xơ, đạm… sẽ giúp cơ thể tự sửa chữa các tổn thương trong khớp. Cần chú ý chế độ ăn uống đừng theo kiểu ngon thì ăn quá mức còn đạm bạc thì nhịn đói vì như thế sẽ dễ làm tăng ký. Khi trọng lượng cơ thể tăng sẽ mau làm hư khớp gối hơn.