Phó thủ tướng Phạm Bình Minh trong một lần gặp gỡ báo chí - Ảnh: V.D

Các nhà quan sát Mỹ nhận định những hành động phi pháp của Trung Quốc trên biển Đông sẽ là chủ đề thảo luận chính giữa Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại Washington.

Theo lịch trình, ngày 1-10 (giờ Mỹ) Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đến Washington và hội kiến Ngoại trưởng Kerry.

Nguồn tin Bộ Ngoại giao cho biết Phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Kerry sẽ thảo luận các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm, các biện pháp tăng cường quan hệ đối tác song phương Mỹ - Việt và kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ.

Trên trang Yale Global Online, chuyên gia David Brown - cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ - tiết lộ từ nhiều tháng trước, giới ngoại giao Mỹ đã thảo luận nghiêm túc về việc Washington cần can thiệp để hỗ trợ khu vực giải quyết vấn đề biển Đông.

Các quan chức ngoại giao Mỹ xác định hậu quả của việc để mặc Trung Quốc muốn làm gì thì làm là quá nghiêm trọng, nên Mỹ không thể ngó lơ.

Ông Brown đánh giá Mỹ không thể để Trung Quốc chiếm thế bá quyền trên Thái Bình Dương, vùng biển chạm đến nước Mỹ. Do đó, ông Brown cho rằng Washington cần phải tăng cường quan hệ với Việt Nam để đảm bảo an ninh trên biển Đông.

Ông nhận định trong các cuộc gặp giữa quan chức hai bên, Mỹ có thể sẽ đề nghị Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei giải thích rõ tranh chấp chủ quyền giữa các bên. Sáng kiến đó sẽ buộc Trung Quốc phải tham gia thảo luận đa phương về biển Đông.

“Việc Mỹ chủ động tìm cách hỗ trợ giải quyết tranh chấp biển Đông chắc chắn sẽ làm Trung Quốc tức giận. Nhưng hậu quả tiêu cực đối với mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ không đáng kể, và tác động sẽ là rất lớn. Bắc Kinh sẽ phải hiểu rằng nước này không thể đơn phương viết lại các quy định quan hệ quốc tế” - chuyên gia Brown nhấn mạnh.

Một số nhà quan sát Mỹ cho biết nhiều khả năng Phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Kerry cũng sẽ đàm phán sâu về việc Mỹ hủy bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Trước đó, phát biểu ở New York, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh từng khẳng định quan hệ Mỹ - Việt đã được bình thường hóa, nhưng lệnh cấm vũ khí sát thương là yếu tố bất thường, cần được loại bỏ.

Ông cũng cho rằng việc Mỹ bán vũ khí sát thương cho Việt Nam sẽ không ảnh hưởng gì tới Trung Quốc, bởi Việt Nam hoàn toàn có thể mua vũ khí từ các nước khác.

Khi đó Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cũng cảnh báo về nguy cơ tính toán sai và leo thang căng thẳng trên biển Đông đang là nguy cơ lớn chưa từng thấy.

Phó thủ tướng cam kết Việt Nam sẽ giải quyết tranh chấp biển Đông một cách hòa bình.