Ảnh minh họa. Nguồn: tettet.vn

Tết là dịp để họp mặt gia đình, bạn bè, người thân. Tết là dịp để mọi người chúc nhau với những lời chúc tốt đẹp nhất. Và trong những dịp họp mặt chúc tụng ấy, không khi nào thiếu những bữa tiệc linh đình với đủ loại thức ăn giàu đạm, béo, rượu bia, nước ngọt, bánh kẹo mời mọc ở khắp mọi nơi. Cứ thử đi một vòng chúc Tết thì sẽ thấy tội nghiệp cho cái dạ dày biết chừng nào. Cái lá gan cũng bị hành hạ không kém với những lần cụng ly không dứt. Sau mỗi dịp Tết như thế thì người khỏe mạnh cảm thấy mệt mỏi hơn, còn người già, người có bệnh mạn tính thì có khi phải… nhập viện.

Vui Xuân khỏe mạnh cùng bệnh mạn tính

Để ngày Tết an toàn cho mọi người, nhất là người cao tuổi, người có các bệnh lý như béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, bệnh gout thì cần hết sức thận trọng khi ăn uống dịp Tết.

- Người cao tuổi nên ăn cá nhiều hơn thịt, hạn chế ăn thịt mỡ do khó tiêu hóa. Nên ăn các món hấp, kho lạt, canh hơn là chiên xào nhiều dầu mỡ. Ăn ít các loại dưa cải muối chua, củ kiệu, củ cải ngâm nước mắm vì có nhiều muối. Thực phẩm chế biến sẵn như thịt hộp, lạp xưởng, mì gói cũng nên hạn chế vì có nhiều muối, dễ gây tăng huyết áp. Hạn chế ăn bánh mứt, thay bằng trái cây tươi ít ngọt, các lọai hạt như đậu phộng (nấu hoặc rang), hạt hướng dương, hạt dẻ, hạt dưa, hạt bí, hạt đậu sấy… để giảm lượng đường đưa vào cơ thể một cách không cần thiết. Sử dụng các lọai hạt còn rất tốt cho sức khỏe vì cung cấp thêm các acid béo thiết yếu.

- Người bệnh đái tháo đường: hạn chế những thực phẩm chứa đường (nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, bánh, kẹo, mứt), kể cả trái cây ngọt (xoài chín, dưa hấu…). Có thể ăn lượng ít sau bữa chính với nhiều rau. Bánh chưng, bánh tét rất giàu chất bột đường nên chỉ ăn với lượng vừa phải và ăn kèm nhiều rau để hạn chế hấp thu đường nhanh vào máu. Các món bánh tráng cuốn nhiều rau với thịt hoặc cá là món ăn rất tốt để hạn chế tăng đường huyết sau ăn mà vẫn đủ dinh dưỡng. Cố gắng giữ bữa ăn điều độ, tránh nhịn quá lâu (kéo dài thời gian giữa hai bữa ăn) và cũng không ăn quá mức trong mỗi bữa.

- Người thừa cân, cholesterol trong máu cao: hạn chế thực phẩm giàu năng lượng, giàu chất béo, cholesterol, đường như các món chiên, quay, xào, nước ngọt… Khi ăn bánh chưng, thịt kho trứng với nước dừa thì nên chọn thịt nạc, không ăn mỡ và da, ăn ít trứng. Tăng cường ăn cá và giảm thịt mỡ, nên chọn thịt nạc. Hạn chế ăn tim, gan, cật, óc… do có nhiều cholesterol. Nên dùng các thực phẩm có nhiều chất xơ, năng lượng thấp như rau, trái cây ít ngọt. Ăn chậm, nhai kỹ. Ăn sáng đầy đủ và giảm ăn về chiều tối. 

Nên tăng vận động để dễ tiêu hao năng lượng. Đi dạo công viên ngắm hoa Tết cũng là cách tiêu hao năng lượng thú vị trong những ngày Xuân (hơn là nằm dài xem ti vi suốt ngày). Nên ăn nhiều rau. Món ăn ngon, nhiều rau mà không cần chế biến nhiều, rất phù hợp trong những bữa tiệc đầu năm của gia đình là bánh tráng cuốn, lẩu thập cẩm, rau tươi trộn dầu giấm (có thể thêm cà rốt, bông cải xanh luộc sẽ càng ngon và bổ dưỡng).

- Người tăng huyết áp, bệnh tim mạch: nên dùng các món ăn lạt, ít natri, cholesterol, chất béo nhưng giàu kali, chất xơ. Tránh sử dụng các loại thực phẩm công nghiệp như thịt hộp, cá hộp, dưa chuột ngâm giấm, mì ăn liền, tương, giò chả hoặc các loại thịt mỡ, da, phủ tạng động vật … Nên ăn cá, đậu hũ, rau, trái cây.

- Người bị suy thận: Hạn chế thực phẩm giàu đạm (như thịt, cá, trứng, hải sản…), hạn chế thức ăn nhiều muối.

- Người bị bệnh gout: Gout là bệnh rối loạn chuyển hoá có liên quan đến ăn uống do nồng độ acid uric quá cao trong huyết tương dẫn đến lắng đọng các tinh thể urat (muối của acid uric) hoặc tinh thể acid uric. Các tinh thể này lắng đọng ở khớp (ở sụn khớp, bao hoạt dịch) làm cho khớp bị viêm, gây đau đớn, lâu dần gây biến dạng, cứng khớp. Người bị bệnh Gout nên tránh các thức uống có cồn như rượu, bia… Tránh những thức ăn mà thành phần nguyên liệu chính là thịt, cá, hải sản, óc, gan, cật, nấm, măng tây… Bữa ăn quá thịnh soạn có thể sẽ gây cơn đau cấp do viêm khớp.

Mẹo vặt giữ sức khỏe ngày Tết

- Tránh đi chúc Tết họ hàng, bạn bè vào giờ cơm để hạn chế "bị" mời những bữa ăn nhiều rượu thịt dễ làm nặng hơn tình trạng bệnh sẵn có.

- Nên ăn trước khi đi chúc Tết để không bị ép ăn nhiều nếu gặp bữa.

- Nếu phải "nhập tiệc" thì nên nói trước với gia chủ tình trạng sức khỏe của mình và nên tránh cụng ly.

- Nếu phải "cụng ly" thì cho thật nhiều đá lạnh vào, không uống ngay mà để cho đá tan ra làm loãng nồng độ bia. Uống chậm, từng chút một và uống nhiều nước.

- Cho thêm đá vào ly nước ngọt, uống ít để gia chủ không rót thêm.

- Chọn món có nhiều rau để ăn, trong chén lúc nào cũng có ít thức ăn (tránh để chén không) để không "bị" người khác gắp thức ăn vào chén và ép ăn thêm.

Mọi người nên thay đổi quan niệm phải ép nhau ăn và ép uống rượu thì mới gọi là quí nhau. Sức khỏe của mỗi người mỗi khác, để tránh những hậu quả đáng tiếc do ăn uống quá đà trong những ngày Tết, hãy chọn lựa cách ăn và món ăn phù hợp với sức khỏe của mình và tôn trọng ý kiến của khách đến thăm nhà khi từ chối dùng bữa vì lý do sức khỏe.