Tham gia các hoạt động thể thao sẽ có nhiều lợi ích cho trẻ - Ảnh: GIA TIẾN

Người Na Uy với tôi là những người dễ gần. Họ coi trọng sự riêng tư và nguyên tắc. Họ ít khi cho con theo học các lớp âm nhạc hay năng khiếu trước 5 tuổi, nhất là bất kỳ lớp học thêm nâng cao kiến thức nào. Tôi đã từng tự hỏi bố mẹ ở đây họ đang nghĩ gì khi mà họ được coi là những phụ huynh hạnh phúc nhất thế giới, sống ở đất nước mà rất nhiều năm trở lại đây luôn đứng trong Top 5 những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới?

Vậy chính xác làm thế nào để những cha mẹ Na Uy có thể nuôi dạy con mình thành những em bé hạnh phúc nhất thế giới?

1. Ưu tiên thời gian cho con cái

Gia đình là một giá trị rất được tôn trọng ở Na Uy. Có một thỏa thuận bất thành văn ở hầu hết các công sở tại Na Uy là: gia đình được ưu tiên trước, bất kể công việc của bạn quan trọng đến mức nào. Ngay cả chính phủ cũng có thể "chờ đợi" nếu những bộ trưởng của họ đang nghỉ và hưởng chế độ thai sản. 

Quyền lợi về thai sản cũng được chia sẻ cho cả bố lẫn mẹ, để họ có thể tham gia bình đẳng trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh (họ có thể lựa chọn giữa việc nghỉ 46 tuần với 100% lương hoặc 56 tuần với 80% lương mỗi tháng).

Nhờ có sự linh hoạt này, cha mẹ không cần giúp việc hay bảo mẫu để đưa đón hay chăm sóc con nhỏ. Họ có thể dễ dàng về sớm hơn một chút để lo toan các việc gia đình, hay đơn giản là tham gia các hoạt động của con trẻ. 

Na Uy cũng là một trong những quốc gia có sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt nhất thế giới. Cha mẹ rất hiếm khi làm việc quá giờ. Họ dành nhiều thời gian cho con cái để khám phá thiên nhiên và các hoạt động gia đình.

2. Em bé được ngủ rất nhiều

Các em bé Na Uy cười nhiều hơn, thích âu yếm. Trẻ sơ sinh Na Uy tỏ ra khá bình tĩnh và ôn hòa một phần nhờ được ngủ nhiều và tiếp xúc với các hoạt động cường độ thấp. Trong khi ngược lại, cha mẹ Mỹ luôn nổi tiếng với cách nuôi dạy con nhấn mạnh vào các hoạt động cường độ cao và trải nghiệm mới mẻ.

Cha mẹ Na Uy còn thường xuyên tập trung vào các hoạt động hằng ngày ở nhà, đề cao giá trị của sự nghỉ ngơi và tính cân bằng. Họ rất tôn trọng giá trị của giấc ngủ, bởi họ cho rằng chỉ khi những em bé được nghỉ ngơi đầy đủ, cha mẹ chúng mới có thể được nghỉ ngơi đầy đủ. 

Nghiên cứu cũng tuyên bố người Na Uy có thời gian ngủ trung bình trong top những nước "ngủ nhiều" trên thế giới và chất lượng giấc ngủ tốt bên cạnh những nước như New Zealand, Hà Lan...

3. Không bị áp lực học tập

Hệ thống giáo dục công lập ở Na Uy là một trong những hệ thống giáo dục công lập tốt nhất và phổ biến nhất tại châu Âu. Nếu ở nhiều nước, việc chọn trường cho con là yếu tố cơ bản quan trọng nhất thì tại Na Uy, điểm tổng kết cao hay theo học tại các trường danh tiếng lại không phải là điều được ưu tiên. 

Tại đây, giáo dục được coi là nền tảng giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và bồi dưỡng bản thân.

Ở lớp 1, trẻ thường chơi các trò chơi giáo dục khác nhau và đạt được những kỹ năng xã hội cơ bản. Từ lớp 2 đến lớp 7, học sinh học nhiều môn học khác nhau: từ tiếng Anh, toán sang các môn học xã hội. 

Điều quan trọng cần đề cập là trẻ sẽ không có điểm chính thức trong giai đoạn này. Thay vào đó, giáo viên sẽ viết ngắn gọn ý kiến của mình hoặc các điểm số không chính thức để chứng minh sự tiến bộ.

4. Khuyến khích thể hiện ý kiến cá nhân

Ở trường học, chúng được nuôi dưỡng theo một triết lý giáo dục đề cao sự tự do, dân chủ và được bảo vệ rất nghiêm ngặt bởi quyền trẻ em. Thay vì thúc đẩy hay cổ xúy cho sự cạnh tranh, các trường học dạy học sinh cách hợp tác. Trẻ cảm thấy hạnh phúc khi đi học, khi được đến trường.

Trong các gia đình Na Uy, bất kể người lớn hay trẻ nhỏ đều có tiếng nói của riêng mình. Trong gia đình tôi, ngay khi con trai tôi được 3 tuổi, cậu bé đã phát triển đầy đủ các kỹ năng ngôn ngữ để thể hiện ý kiến cá nhân. Việc tôi và chồng làm sau đó là dạy cu cậu cách xây dựng các giải pháp hợp lý.

Nuôi dạy con theo phương pháp đàm phán thực sự không dành cho những ai yếu tim. Bởi đây là phương pháp mệt mỏi, và sự kiên nhẫn của bạn cũng phải trải qua rất nhiều bài kiểm tra khác nhau. Tuy nhiên, bằng cách cho các em bé từ độ tuổi rất nhỏ (1 tuổi) quyền đàm phán, cha mẹ có thể giúp trẻ xây dựng các ranh giới của riêng mình.

5. Tận hưởng thiên nhiên rộng rãi và trong lành

Na Uy chỉ có 5,3 triệu dân. Trung bình đầu người là một người trên 50m2. Vì vậy, có rất nhiều nơi để trẻ em và các gia đình có thể dạo chơi ngoài trời cũng như tự do đi lang thang hay cắm trại ở bất cứ khu rừng và vùng nông thôn nào họ muốn. Bởi vì thiên nhiên là tài sản chung của tất cả mọi người.

Tất cả những thành phố lớn đều được xây dựng tập trung ở ven hoặc ngay giữa các khu rừng, chỉ cần bước qua ngưỡng cửa là tha hồ tận hưởng thiên nhiên. Trẻ em cũng được khuyến khích dành thời gian chơi ngoài trời mỗi ngày kể từ mẫu giáo (ít nhất 3-4 tiếng đồng hồ kể cả khi trời mưa hay tuyết lạnh). 

Trẻ cần hiểu cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng, mà có cả những ngày lạnh giá hay mưa gió, trải qua những thời khắc này, trẻ sẽ trở nên kiên nhẫn và không bỏ cuộc trong bất kỳ tình huống nào.

Quan điểm về sự thành công

Trẻ em Na Uy - Ảnh: sciencenorway.no

Giống như tất cả các bậc phụ huynh trên thế giới, người Na Uy cũng có kỳ vọng lớn lao với con cái của mình, chỉ khác ở chỗ họ nhìn nhận hạnh phúc là phương tiện hướng tới thành công, trái ngược với quan điểm thành công là phương tiện để có được hạnh phúc.

Với người Na Uy, hạnh phúc là cửa ngõ của sự tự nhận thức, của động lực nội tại, của tính độc lập, của mối quan hệ tích cực với cộng đồng. Tất cả những điều này tạo nên sự thành công.

Khi con trẻ mê trái bóng

TTO - Bóng đá có sức lan tỏa lớn, nhất là sau những chiến thắng gần đây của đội tuyển Việt Nam. Và để con trẻ thích thú hay tập luyện môn thể thao này, cha mẹ cần đồng hành với con trẻ, khuyến khích con biết cân bằng cảm xúc trước cuộc thắng - thua.