Quá trình nội soi lấy dị vật là viên thuốc còn nguyên vỏ ra khỏi thực quản của bệnh nhân H

Theo BS. Cao Hùng Phong, Trưởng đơn vị nội soi tiêu hóa của Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, khác với trẻ em hay bị hóc dị vật là các vật dụng, đồ chơi hay thức ăn có hình tròn, bầu dục có kích thước nhỏ, dị vật người lớn thường bị hóc là hàm răng giả, xương gà, xương cá, vỉ thuốc có cạnh sắc nhọn, que sắt, cây đinh, tăm xỉa răng, cục gân bò to... 

Từ lơ đễnh, sơ ý…

Mới đây, BS. Phong và ê-kip vừa thực hiện thành công ca nội soi lấy dị vật thực quản cho anh Đ.V.H sinh năm 1970 cư trú tại Hóc Môn (TP.HCM). Đó là một viên thuốc nén còn nguyên vỏ nhôm. Bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn trong tình trạng đau họng dữ dội do lơ đễnh nuốt cả viên thuốc còn nguyên vỏ trong khi uống thuốc.

Kết quả chẩn đoán hình ảnh và quan sát thực tế của bác sĩ cho thấy, tại vị trí 1/3 trên thực quản của bệnh nhân H. có viên thuốc còn nguyên vỏ bị mắc kẹt, với các cạnh sắc nhọn găm sâu vào thành thực quản. Đặc biệt, bệnh nhân cho biết trước khi đến bệnh viện đã đến một cơ sở y tế để lấy viên thuốc ra nhưng không thành công. Theo BS. Phong, chính điều này đã khiến các cạnh viên thuốc càng găm sâu vào thành thực quản, gây chảy máu và tổn thương nghiêm trọng thực quản của bệnh nhân, đồng thời khiến việc nội soi lấy dị vật cũng trở nên phức tạp hơn.

Mũ chụp cứng và mềm là những dụng cụ chuyên dụng trong việc thực hiện nội soi lấy dị vật

“Với trường hợp này, chúng tôi đã dùng kềm gắp để điều hướng, đưa viên thuốc xuống dạ dày. Sau đó, rút ống soi, gắn cap (mũ chụp - một thiết bị chuyên dụng) vào đầu ống soi, đặt lại ống soi xuống dạ dày rồi dùng kềm kéo viên thuốc vào cap và kéo viên thuốc ra. Nếu không đươc xử lý đúng và kịp thời, bệnh nhân sẽ bị nhiễm trùng và viêm thực quản với nhiều hệ lụy khó lường. Nguy hiểm hơn, nếu để viên thuốc đi vào dạ dày, sẽ làm tổn thương, thậm chí là thủng dạ dày” - BS. Phong cho biết.

… đến sai lầm có chủ đích

Trái với những trường hợp hóc dị vật do lơ đễnh hay sơ ý, có không ít trường hợp được đưa đến bệnh viện cấp cứu lấy dị vật bởi chủ ý của người bệnh. Theo BS. Phong, những trường hợp này thường nặng và mức độ xử lý cũng rất phức tạp do dị vật thường đã đi vào sâu trong cơ thể. Điển hình, vào tháng 4-2016, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn đã tiếp nhận cấp cứu một ca hóc dị vật được lực lượng công an đưa đến. Bệnh nhân là một người nghiện ma túy đang trong thời gian ở trại cải tạo. 

“Bệnh nhân đã chủ động nuốt 2 que sắt nhọn, giấu ở cuốn họng nhưng không may, que sắt đã đi sâu vào thực quản và mắc kẹt không thể lấy ra được. Khi được đưa tới bệnh viện cấp cứu, bệnh nhân trong tình trạng hết sức nguy kịch và ê-kíp trực phải xử lý khẩn cấp để lấy dị vật ra nhằm tránh tổn thương thêm những bộ phận khác” - BS. Phong chia sẻ về một ca nội soi lấy dị vật đặc biệt đã thực hiện.

Hai que sắt được buộc với nhau bằng dây thun để nuốt vào cuốn họng nhưng bị mắc kẹt với 4 đầu nhọn ghim thẳng vào thực quản

Và những ca tai nạn hy hữu

Bên cạnh những ca được phát hiện và xử lý ngay, nhiều bệnh nhân không biết mình bị hóc dị vật cho đến khi dị vật đã đi sâu vào cơ thể, gây tổn thương các cơ quan nội tạng như thực quản, dạ dày, ruột… Đa phần các trường hợp này là hóc dị vật trong và sau quá trình ăn uống như các loại xương, mảng thịt lớn, tăm xỉa răng… và được phát hiện sau thời gian dài từ vài tuần đến hàng tháng do xuất hiện biến chứng, tổn thương bên trong cơ thể.

BS. Phong lắp cap vào đầu ống soi, chuẩn bị thực hiện nội soi lấy dị vật cho một bệnh nhân.

Theo BS. Phong, có trường hợp, bệnh nhân đến khám do đau bụng kéo dài. Qua chẩn đoán hình ảnh, phát hiện do mẫu xương heo đâm vào dạ dày gây nên. Đặc biệt, khi được phát hiện, dạ dày của bệnh nhân đã tổn thương nghiêm trọng và gần thủng. Kết quả chụp CT cho thấy mẫu xương dường như xuyên qua khỏi thành dạ dày của bệnh nhân.

Hóc dị vật, theo các bác sĩ phân tích, thường theo hai hướng là hóc dị vật thực quản (đường ăn) hoặc hóc dị vật đường hô hấp (đường thở). Trong đó, người lớn hay bị hóc dị vật thực quản với triệu chứng như đau vọng, vướng ở họng, đau vùng ngực... có thể có các trường hợp đau ở dạ dày, dễ gây nhầm lẫn với bệnh đau dạ dày thông thường. Khi bị hóc dị vật đường thực quản, bệnh nhân cần đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh có phương tiện nội soi thực quản dạ dày để mau chóng lấy dị vật ra đúng cách.