Bệnh sởi tại nhiều tỉnh tăng và kéo dài: Do thiếu vắc xin hay do địa phương bỏ sót?

Chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, số ca sởi của cả nước tăng cao so với cùng kỳ năm 2024, đã có 5 trẻ tử vong liên quan đến bệnh sởi. Vì sao số ca sởi lại tăng cao và kéo dài dai dẳng tại nhiều địa phương?

Bệnh sởi tại nhiều tỉnh tăng và kéo dài: Do thiếu vắc xin hay do địa phương bỏ sót? - Ảnh 1.

Nhiều trẻ nhập viện do biến chứng nặng của sởi, trẻ sốt phát ban khắp người được điều trị tại bệnh viện TP.HCM - Ảnh: THU HIẾN

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận rải rác gần 39.000 ca nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có 3.447 trường hợp dương tính với sởi tại 61 tỉnh, thành phố; 5 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi.

Số mắc tăng cao so với cùng kỳ năm 2024 (111 trường hợp). Số ca nghi sởi ghi nhận cao nhất tại khu vực miền Nam (57%), miền Trung (19%), miền Bắc (15%)…

Riêng tại TP.HCM, tuần thứ 11 năm 2025 (từ ngày 10-3 đến ngày 16-3) ghi nhận 270 ca sởi. Tổng số ca sởi tích lũy từ đầu năm 2025 đến tuần 11 là 3.819 ca.

Như vậy thống kê cho thấy kể từ tháng 4-2024, thời điểm có ca sởi đầu tiên, đến nay tổng số ca sởi tại TP.HCM là hơn 7.000 ca, trong đó chiếm phần lớn là số ca sởi từ các tỉnh chuyển lên.

Để ứng phó với dịch sởi, TP.HCM đã nhanh chóng công bố dịch sởi vào tháng 8-2024 với quy mô toàn thành phố, triển khai nhiều chiến dịch tiêm vét, tiêm bù vắc xin sởi cho trẻ ở khắp các quận huyện.

Lý giải về nguyên nhân khiến dịch sởi gia tăng bất thường, Sở Y tế TP.HCM cho rằng do đại dịch COVID-19 trong năm 2020 - 2021.

Ngoài ra, do tình trạng gián đoạn cung ứng vắc xin tiêm chủng mở rộng năm 2022 - 2023 đã ảnh hưởng rất lớn đến tỉ lệ bao phủ vắc xin tiêm chủng mở rộng và vắc xin sởi của các tỉnh phía Nam, trong đó có TP.HCM.

Ngay khi phát hiện những ca bệnh sởi đầu tiên sau hơn 3 năm không phát hiện, kết quả khảo sát miễn dịch cộng đồng trên địa bàn TP.HCM cho thấy chỉ có 86% trẻ em từ 9 tháng đến dưới 5 tuổi có miễn dịch với bệnh sởi, thấp hơn nhiều so với ngưỡng cần thiết là 95%.

Còn tại Đồng Nai, theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai (CDC), từ đầu năm 2025 đến nay tỉnh này ghi nhận 4.486 ca sởi dương tính, không có ca tử vong.

Theo nhận định của CDC Đồng Nai, nguyên nhân số ca mắc sởi dai dẳng do trẻ không được tiêm đầy đủ vắc xin trong giai đoạn COVID-19 và gián đoạn cung ứng vắc xin (năm 2021-2023) tạo ra "khoảng trống miễn dịch".

Nguồn cung ứng vắc xin tiêm chủng mở rộng cho một số địa phương trên cả nước đã bị gián đoạn từ đầu năm 2022-2023, khi có thay đổi về cơ chế mua vắc xin.

Đại diện Văn phòng Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia cũng thừa nhận các vắc xin sản xuất trong nước có xảy ra tình trạng thiếu cục bộ rải rác tại một số địa phương.

Do thiếu nhiều loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, khiến tỉ lệ trẻ được tiêm vắc xin thấp, điều này đã tạo ra khoảng trống miễn dịch. Đến đầu năm 2024, số ca sởi tại nhiều địa phương đã xuất hiện và dịch sởi đã bùng phát.

Câu hỏi đặt ra là vì sao theo báo cáo của các địa phương tỉ lệ tiêm chủng vắc xin sởi luôn ở mức cao, thậm chí trên 100%, nhưng dịch sởi vẫn chưa "hạ nhiệt"?

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, một chuyên gia trong lĩnh vực truyền nhiễm tại TP.HCM nhận định ngoài nguyên nhân do thiếu vắc xin, tạo khoảng trống miễn dịch vì trẻ không được tiêm đầy đủ.

Nhiều địa phương còn bỏ sót trẻ, chưa quyết liệt trong công tác tiêm chủng vắc xin, nhất là trẻ ở vùng sâu, vùng xa. Dẫn chứng là số ca mắc sởi phải nhập viện hiện nay có đến 90% trẻ không được tiêm chủng đầy đủ.

Bên cạnh đó, còn do phụ huynh không đưa trẻ đi tiêm vắc xin, đa phần những ca bệnh tử vong hoặc mắc sởi đều không được tiêm vắc xin đầy đủ. "Muốn kiểm soát được dịch sởi, các địa phương quyết liệt hơn đi từng ngõ, gõ từng nhà không bỏ sót trẻ, nhất là tại trường mầm non, mái ấm… Có như vậy mới mong khống chế được dịch sởi", vị này cho hay.

Cũng theo vị này, năm 2025 đang là chu kỳ dịch sởi thường 5 năm 1 lần, do đó nếu không quyết liệt trong tiêm vắc xin thì khó khống chế được dịch.

Bộ Y tế đề xuất gì?

Theo báo cáo mới nhất của Bộ Y tế, hiện 63/63 tỉnh, thành phố đã và đang triển khai tiêm bù, tiêm vét cho các đối tượng chưa được tiêm đủ mũi và tiêm chủng chiến dịch (9 tỉnh, thành phố đã hoàn thành các chiến dịch, 54 tỉnh, thành phố đang tiếp tục triển khai).

Bộ Y tế khẳng định đảm bảo bố trí đủ, kịp thời vắc xin phòng sởi tới các địa phương trên cơ sở đề xuất nhu cầu vắc xin của các đơn vị.

Trong đó 500.000 liều của Chương trình tiêm chủng mở rộng đã chuyển đến các tỉnh, thành phố. Dự kiến sẽ chuyển tiếp 200.000 liều vắc xin viện trợ trong ngày 20-3 tới các viện khu vực và hoàn thành chuyển đến các tỉnh, thành phố trong ngày 21-3.

Bộ Y tế cũng đề xuất việc cung ứng vắc xin cho tiêm chủng chống dịch hiện chưa chủ động được, phụ thuộc vào hỗ trợ từ nước ngoài do chưa có quy định về việc bố trí ngân sách trung ương đảm bảo vắc xin cho tiêm chủng chống dịch.

Hiện nghị định của Chính phủ chỉ quy định bố trí ngân sách trung ương trong ngân sách chi thường xuyên của Bộ Y tế để bảo đảm vắc xin tiêm chủng mở rộng, không bao gồm kinh phí tổ chức thực hiện.

Do đó Bộ Y tế đề xuất với Chính phủ cho phép tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số vấn đề về hoạt động tiêm chủng, bổ sung quy định bố trí kinh phí trung ương đảm bảo vắc xin và tổ chức triển khai chiến dịch tiêm chủng định kỳ đối với một số dịch bệnh.

Bắt đầu triển khai tiêm chủng vắc xin sởi đợt 2

Bộ Y tế vừa ban hành và triển khai kế hoạch tiêm chủng vắc xin phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 2, để nhanh chóng kiểm soát dịch bệnh sởi.

Theo đó, trẻ từ đủ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi sẽ được tiêm 1 mũi vắc xin sởi. Trẻ từ 6-10 tuổi chưa tiêm chủng hoặc chưa tiêm chủng đủ mũi vắc xin chứa thành phần sởi, mỗi trẻ sẽ được tiêm 1 mũi vắc xin chứa thành phần sởi.

Trẻ từ 1-5 tuổi chưa được tiêm đủ mũi vắc xin chứa thành phần sởi thì được tiêm bù mũi (sử dụng vắc xin chứa thành phần sởi trong chương trình tiêm chủng mở rộng theo kế hoạch tiêm chủng mở rộng năm 2025).

Dịch sởi bùng phát, kéo dài dai dẳng: Lỗi do ai? - Ảnh 3.Bộ Y tế lập 6 đoàn kiểm tra tiêm vắc xin sởi

Mặc dù đã đủ vắc xin sởi, kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm được phê duyệt từ tháng 1, nhưng đến đầu tháng 3 các tỉnh mới bắt đầu tổ chức thực hiện. Thậm chí có tỉnh còn chưa tổ chức.

Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên
    - xem bóng đá trực tuyến - 90phut - cakhia - mitom - xoilactv - bóng đá trực tuyến - bóng đá trực tiếp