Bay quá dài ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?

TƯỜNG NGUYỄN

TTO - "Một chuyến bay được xác định là có khả năng gây nguy cơ tim mạch lớn là khi chuyến bay đó kéo dài hơn 6 giờ", theo giải thích của bác sĩ tim mạch Ariel Toledano.

Hành khách trên chuyến bay kỷ lục của hãng Qantas được hướng dẫn tập thể dục để đảm bảo sức khỏe trên chuyến bay dài - Ảnh: QANTAS

19 giờ bay không nghỉ, chính xác là 19 giờ 16 phút. Chuyến bay thử nghiệm đường dài ngày 20-10 đã hạ cánh vào buổi sáng xuống Sydney (Úc) từ điểm khởi hành là New York (Mỹ).

Qua chuyến bay thương mại dài nhất thế giới này, hãng hàng không Qantas đã thu thập được nhiều thông số khoa học để phân tích đánh giá nhằm hoàn thiện chất lượng cho những chuyến bay thương mại đường dài như thế trong tương lai, nhất là về mặt bảo vệ sức khỏe cho hành khách và phi hành đoàn.

Ông Alan Joyce - tổng giám đốc hãng Qantas - đã phát biểu như sau sau khi máy bay hạ cánh xuống Sydney: "Chúng tôi sẽ cân nhắc những khuyến cáo cho phi hành đoàn về cách chống mệt mỏi và những hướng dẫn cho hành khách để họ thích nghi tốt khi bị lệch múi giờ".

Đã có các chuyên gia của hai trường đại học Úc đi theo chuyến bay để ghi nhận cách thức mà hành khách ăn uống và ngủ nghỉ. Họ cũng đo và theo dõi nồng độ hormone melatonin, tức "hormone giấc ngủ", của hành khách.

Khi lên máy bay tại New York, hành khách được yêu cầu chỉnh lại đồng hồ theo giờ Sydney và sau đó được khuyến cáo là hãy thức suốt cho đến thời điểm khi màn đêm buông xuống trên phần phía đông nước Úc.

Hành khách được hướng dẫn những bài tập cơ thể, được cho dùng chất cafein và những bữa ăn nhiều gia vị. Hệ thống đèn chiếu sáng trong khoang máy bay được bật tối đa.

6 tiếng sau, hành khách được phục vụ một bữa ăn giàu chất bột đường (glucid) và được khuyên không xem màn hình. Kế đến, máy bay giảm độ chiếu sáng để hành khách có thể từ từ chìm vào giấc ngủ.

Thức ăn trên chuyến bay cũng được tính toán kỹ để hành khách có thể chịu đựng được chuyến bay dài và dễ ngủ - Ảnh: QANTAS

Khi máy bay hạ cánh, chuyên gia Marie Carroll thuộc Đại học Sydney (đi theo chuyến bay) đã giải thích với hãng tin AFP về phương pháp mới giúp hành khách giảm thiểu ảnh hưởng từ việc lệch múi giờ: "Điều chúng tôi hướng đến là tạo cho hành khách có được một ngày bình thường của hôm nay và một đêm ngủ bình thường vào lúc chiều tối".

Chuyên gia này khẳng định là cảm thấy "rất ngạc nhiên" về độ dài thời gian của chuyến bay và giải thích: "Đây là một thử nghiệm với mục đích thẩm định xem trong tương lai liệu các hãng hàng không có thể điều chỉnh giờ phục vụ các bữa ăn, điều chỉnh độ chiếu sáng trên máy bay và hướng dẫn các bài tập để hành khách quen dần với múi giờ tại điểm đến hay không".

Một vấn đề khác có liên quan đến chuyến bay đường dài là tuần hoàn máu. Bác sĩ tim mạch Ariel Toledano giải thích như sau: "Một chuyến bay được xác định là có khả năng gây nguy cơ tim mạch lớn là khi chuyến bay đó kéo dài hơn 6 giờ".

Nguy cơ lớn nhất trong trường hợp này là huyết khối tĩnh mạch, thậm chí có thể là thuyên tắc động mạch phổi. Bác sĩ Ariel Toledano lưu ý: "Hẳn nhiên là những nguy cơ tim mạch sẽ tăng cao ở những bệnh nhân đã từng bị huyết khối và họ sẽ được khuyến cáo cẩn trọng khi đi máy bay".

Những biện pháp phòng ngừa trước hết là thực hiện các vận động giúp lưu thông máu tốt ở bàn chân, như xoay cổ chân, co - duỗi hai bàn chân.

Mặt khác, không khí loãng khi lên cao sẽ gây đông máu và nguy cơ đông máu sẽ tăng do quá trình điều áp trong cabin. Để phòng ngừa, hành khách được khuyên thực hiện động tác đứng dậy sau mỗi hai tiếng bay và uống đủ nước trong suốt hành trình bay.

Và lời khuyên cuối cùng dành cho mọi hành khách là mang vớ (tất), hoặc quần tất bó sát người để chống mất nước.

Các phi công cũng được đo các chỉ số cơ thể trong chuyến bay dài để làm cứ liệu khoa học - Ảnh: QANTAS

Về phi hành đoàn, 4 phi công trên chuyến bay New York - Sydney được gắn các thiết bị liên tục theo dõi sóng điện não của họ.

Tuy nhiên, Australian and International Pilots Association (AIPA), một nghiệp đoàn đại diện cho các phi công Qantas, đã lo lắng không biết thời gian nghỉ ngơi của tổ lái trong suốt hành trình bay kéo dài này có thật sự đủ về mặt lượng và chất hay không để tất cả họ có thể duy trì được hiệu năng hoạt động tối ưu cho cơ thể.

Do đó, AIPA yêu cầu có một "nghiên cứu khoa học dài hạn" về tác động từ những chuyến bay đường (quá) dài này lên sức khỏe phi hành đoàn.

Chuyến bay thương mại dài nhất thế giới tính đến hiện nay là hành trình New York - Singapore do hãng hàng không Singapore Airlines thực hiện vào năm 2018: 18 giờ 30 phút, theo thông tin từ trang web của hãng này.