Ông Nguyễn Văn Thường:

"Tôi không quen hai ông này"

Đứng tên chung với hai ông Torello Lotti và Michael Tirant trong hàng chục nghiên cứu/bài báo, thậm chí đồng biên soạn ba cuốn sách về da liễu, nhưng ông Nguyễn Văn Thường, nguyên giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết ông "không biết và không quan tâm" những vấn đề liên quan đến Lotti và Tirant.

"Tôi có tên trong nhiều nghiên cứu một phần là nhóm nghiên cứu gửi báo cáo cho tôi phản biện, tôi có thể góp ý "tý ty" và họ đưa tên vào, hay họ thấy tôi ở châu Á, có nghiên cứu tương tự nên họ cho tên. Nhiều khi tôi cũng không biết có bài, nghiên cứu đó, có người kể lại mới biết. Tôi không háo danh và không quan tâm", ông Thường nói.

Khi chúng tôi đề nghị giải thích về những bài báo bị gỡ bỏ, ông Thường bảo: "Tôi không quen biết hai ông này kỹ mà chỉ gặp ở hội nghị hàng ngàn người".

Từng bị án tù

Hiện tại, Michael Tirant không còn tên trong danh sách giảng viên của ĐH G. Marconi.

Trong khi đó, tháng 10-2010, Torello Lotti từng bị cảnh sát Ý bắt giữ vì cầm đầu một hệ thống "bán" hàng trăm bệnh nhân nhiều lần cho các công ty dược, bắt họ phải dùng những thuốc rất đắt đỏ, bất kể có hiệu quả hay không. Đổi lại, các công ty dược trả tiền cho Torello Lotti mua sắm trang thiết bị phòng khám, dự hội thảo...

Tháng 12-2016, Torello Lotti bị tòa kết án tù vì tội tham ô.

Trường ĐH Y Hà Nội nói gì?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Kim Bảo Giang, phó hiệu trưởng Trường ĐH Y Hà Nội, cho hay:

Thời điểm hai ông Michael Tirant và Torello Lotti đến làm việc với trường trước năm 2020. Ngay khi nhận được câu hỏi của Tuổi Trẻ, tôi đã rà soát lại việc trao chứng nhận giáo sư danh dự là bộ môn da liễu đề xuất do hai ông có nhiều hoạt động với bộ môn.

Hoạt động của bộ môn, trường và bệnh viện hay cơ sở kiêm nhiệm là đan xen bởi một số lãnh đạo và cán bộ của bộ môn đồng thời là giám đốc bệnh viện, lãnh đạo khoa phòng của bệnh viện. Chúng tôi đang xem lại thêm các hoạt động nghiên cứu của hai ông này là thông qua Trường ĐH Y Hà Nội hay bệnh viện hoặc đơn vị khác, nhưng khả năng dự án nghiên cứu thông qua trường rất ít.

Tôi sẽ rà soát thêm về các hoạt động (của trường) đã hợp tác ở giai đoạn trước với hai ông một cách cẩn thận, còn giai đoạn gần đây thì không có.

* Việc xét trao giáo sư danh dự được nhà trường thực hiện ra sao, thưa bà?

- Trường có quy trình công nhận giáo sư danh dự, cụ thể là các bộ môn sẽ đề xuất và gửi hồ sơ như lý lịch của người được đề xuất, các thành tựu, các hoạt động phối hợp với bộ môn về giảng dạy và nghiên cứu khoa học như đã hướng dẫn bao nhiêu sinh viên, thạc sĩ, tiến sĩ, nghiên cứu những gì...

Qua đó trường sẽ thành lập hội đồng xét, nếu đủ điều kiện và được thông qua thì ra quyết định và trao chứng nhận, thông thường là trao ở thời điểm người đó đến làm việc tại Việt Nam, một số trường hợp có thể trao tại nơi giáo sư danh dự làm việc.

* Trong tình huống giáo sư danh dự có vi phạm hoặc có vấn đề về đạo đức, trường có thu hồi chức danh này?

- Cho đến nay chưa có văn bản nào của cơ quan chức năng về vi phạm của hai ông này. Thực tế trường cũng chưa từng thu hồi chứng nhận giáo sư danh dự lần nào.

Trường đã có chiến lược các quy định về nghiên cứu khoa học, trong đó có quy định liên quan đến liêm chính học thuật, nhưng năm 2025 là hết một chu kỳ quản lý chiến lược này sẽ được rà soát bổ sung thêm, trong đó sẽ có quy định rõ hơn về liêm chính học thuật.

Hiện nay chứng nhận giáo sư danh dự nhà trường trao là không thời hạn. Hằng năm trường sẽ gửi thiệp chúc mừng năm mới và khi có sự kiện liên quan thì mời họ đến tham dự nếu họ có điều kiện và thời gian, nhưng tương lai sẽ có rà soát lại, có chế tài cụ thể...

* Hiện đang có nhiều phản ánh về đạo đức và liêm chính khoa học liên quan hai giáo sư danh dự của trường. Nhà trường có cấp kinh phí nghiên cứu khoa học cho các đề tài liên quan hai người này?

- Tại Trường ĐH Y Hà Nội, hoạt động nghiên cứu khoa học thường giao về bộ môn, khi xem xét các đề tài thấy đạt các tiêu chí, trường sẽ cho phép triển khai. Việc nghiên cứu của hai ông này có ghi tên Trường ĐH Y Hà Nội cũng như đã nói ở trên là cán bộ bộ môn đứng hai vai (ở trường và ở bệnh viện) và nhiều nghiên cứu là kết hợp với bệnh viện hay trong khuôn khổ hoạt động của bệnh viện, do đó bệnh viện phê duyệt nghiên cứu.

Với ông Torello Lotti và Michael Tirant, những năm gần đây không tham gia nghiên cứu nào với trường. Còn các năm trước chúng tôi không cấp kinh phí từ nhà trường cho đề tài nào của hai ông. Nhà trường không cấp kinh phí cho người nước ngoài.