Ông Nguyễn Khánh Quang - phó cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan - Ảnh: L.THANH

Thông tin được ông Nguyễn Khánh Quang - phó cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan - đưa ra tại tọa đàm "Vấn nạn - Những vấn đề đặt ra" chiều 13-11.

Ông Quang cho biết tình hình buôn lậu thuốc lá rất phức tạp và chưa bao giờ có dấu hiệu chấm dứt. Buôn lậu thuốc lá diễn ra ở tất cả tuyến biên giới đường bộ, đặc biệt là tuyến biên giới Tây Nam giáp với Campuchia.

Ngoài đường bộ, buôn lậu thuốc lá cũng diễn ra ở đường hàng không và đường biển. Thuốc lá lậu được giấu trong các lô hàng để nhập khẩu vào nội địa.

Theo ông Quang, từ năm 2014-2018, cơ quan hải quan bắt được 1.033 vụ buôn lậu thuốc lá với gần 3 triệu bao, do 153 đối tượng thực hiện. Cơ quan hải quan đã xử lý hành chính hơn 870 vụ và chỉ xử lý hình sự 1 vụ.

"Vụ việc bắt giữ được nhiều, hơn 1.000 vụ trong cả 4 năm qua nhưng chỉ xử lý hình sự 1 vụ" - ông Quang nhắc lại.

Cùng quan điểm về tình trạng buôn lậu thuốc lá phức tạp, đại tá Nguyễn Văn Hiệp - phó cục trưởng Cục Phòng chống ma túy và tội phạm (Bộ đội biên phòng) - dẫn chứng số lượng thuốc lá lậu mà lực lượng biên phòng bắt được tăng đều qua các năm gần đây.

Cụ thể trong năm 2016, có gần 1 triệu bao thuốc lá lậu được bắt giữ, còn năm 2017 là 2,7 triệu bao, đến 8 tháng đầu năm nay là khoảng 2 triệu bao. Nguyên nhân do thuốc lá là mặt hàng nhỏ, gọn, dễ mang vác nên phương thức vận chuyển thuốc lá lậu hết sức đa dạng, gây khó khăn cho cơ quan chức năng.

Giải thích việc đấu tranh nạn buôn lậu thuốc lá chưa đạt hiệu quả cao, ông Nguyễn Khánh Quang cho rằng do các đối tượng buôn lậu chuyên nghiệp được trang bị rất tốt. Nhất là trên tuyến biển, tàu của cơ quan hải quan luôn bị "ăn khói" tàu của lực lượng buôn lậu.

Đặc biệt, chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe. Vì theo Bộ luật hình sự, hành vi buôn lậu từ 1.500 bao thuốc lá trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự nên đối tượng vi phạm luôn mang vác ít hơn số lượng này, để nếu bị bắt chỉ bị xử phạt hành chính.

Về giải pháp căn cơ chống thuốc lá lậu, đại tá Nguyễn Văn Hiệp cho hay sẽ tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để tìm đến tận cùng đối tượng chủ mưu. Đồng tình, ông Nguyễn Khánh Quang cho rằng các cơ quan chức năng phải phối hợp để điều tra được đối tượng chủ mưu cầm đầu băng nhóm, như vậy mới giảm được tình trạng buôn lậu thuốc lá.

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tình trạng buôn lậu quốc lá.