Công an TP Buôn Ma Thuột đến Trường THPT Buôn Ma Thuột áp giải Đ.Q.T. - Ảnh gia đình T. cung cấp

Sáng 20-4, trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, một cán bộ tại Cơ quan thi hành án hình sự Công an TP Buôn Ma Thuột - người trực tiếp áp giải Đ.Q.T., học sinh lớp 12 Trường THPT Buôn Ma Thuột, khi T. đang học tại trường ngày 19-4 - nói: “Bất đắc dĩ mới làm như vậy”.

Theo cán bộ này, sau khi có bản án phúc thẩm, Công an TP đã hướng dẫn gia đình T. làm đơn xin hoãn thi hành án để em được tiếp tục học tập theo quy định.

Sau đó, TAND TP Buôn Ma Thuột gửi công văn yêu cầu phải thực hiện quyết định chấp hành án đối với T..

Áp giải ở trường vì sợ chạy trốn

Cán bộ này nói thêm: “Chúng tôi đã nhiều lần gửi giấy triệu tập yêu cầu gia đình đưa T. lên chấp hành án, nhưng ông Thanh (bố của T.) nói con mình không phạm tội nên không chấp hành. Chúng tôi đến nhà nhiều lần nhưng gia đình cũng chống đối. Ngày 2-4, chúng tôi đến yêu cầu gọi T. về nhưng ông Thanh từ chối nên mới đến trường. Chúng tôi cũng muốn thực hiện quyết định của tòa đối với T. nhẹ nhàng, tránh tổn thương cho em nhưng gia đình không chấp nhận bất cứ phương án nào. Trong khi đó việc áp giải không thể thực hiện ngoài giờ hành chính, vào buổi tối”.

Thượng tá Vũ Tiến Thăng - phó trưởng Công an TP Buôn Ma Thuột - lý giải thêm: “Chúng tôi yêu cầu chỉ đưa xe dân sự bốn chỗ vào trường, xe đặc chủng của công an để ở ngoài. Công an mời bị án lên xe dân sự đưa ra khỏi trường và không còng tay nhưng gia đình ông Thanh không đồng ý. Ông Thanh đến yêu cầu phải đưa xe đặc chủng vào làm việc theo đúng pháp luật”.

Về ý kiến cho rằng áp giải bị án trong môi trường giáo dục là không phù hợp, ông Thăng giải thích: “Đúng là cơ quan công an không thiếu gì chỗ áp giải. Có thể là trên đường, cơ quan chứ không phải nhà trường. Nhưng chúng tôi phải chọn cái nào thuận lợi nhất đảm bảo bị án không chống trả, chạy trốn...”.

Luật sư Đàm Quốc Chính - giám đốc Công ty luật Chính Nhân chi nhánh Tây nguyên - cho biết về pháp lý cũng như tình cảm thì việc áp giải học sinh tại trường học cho thấy công an làm việc hơi vội vã.

Theo ông Chính, chưa xét đến việc xét xử bản án đúng - sai nhưng hành vi gây tai nạn giao thông không phải là tội phạm nguy hiểm. Vì vậy việc áp giải (bắt) T. trước mặt thầy cô giáo, bạn bè cùng trang lứa sẽ để lại hậu quả tâm lý vô cùng lớn đối với học sinh này.

“Liệu sau khi chấp hành án phạt tù xong, chúng ta còn thấy một học sinh ngoan hiền khi trở về xã hội. Đó là chưa kể xét sâu vụ án này, T. không phải là người có lỗi hoàn toàn” - luật sư Chính phân tích.

Từ một vụ va quẹt xe

Sự việc T. bị bắt đi thi hành án bắt đầu vào một buổi trưa hơn hai năm trước. Khoảng 11g15, trên đường đi học về đến ngã tư Trần Hưng Đạo - Trường Chinh (TP Buôn Ma Thuột), T. chạy xe 50cm3 vượt lên xe ông Lê Phước Thọ (70 tuổi, ở P.Thành Công, TP Buôn Ma Thuột).

Bất ngờ ông Thọ rẽ trái mà không xin đường, va quẹt vào xe của T.. Cả hai cùng té ngã ra đường, ông Thọ bất tỉnh, T. bị sây sát nên đưa nạn nhân đi bệnh viện.

Bản kết luận pháp y của Trung tâm Pháp y tỉnh Đắk Lắk ngày 8-10-2012 xác định ông Thọ bị chấn thương sọ não, liệt 1/2 người trái, thương tích 50% (tạm thời ba tháng).

Khoảng sáu tháng sau, ngày 25-3-2013 T. bị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Buôn Ma Thuột khởi tố về hành vi vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ (cho tại ngoại).

Bản kết luận điều tra của Công an TP Buôn Ma Thuột nhận định nguyên nhân gây ra tai nạn là do T. điều khiển xe máy khi vào đường giao nhau (Trần Hưng Đạo - Trường Chinh, có vòng xuyến) đã vượt xe ông Thọ lưu thông phía trước không đảm bảo an toàn.

Ngoài ra, ông Thọ cũng có lỗi khi điều khiển môtô chuyển hướng bất ngờ đã thiếu quan sát nên gây tai nạn giao thông.

Ngày 20-5-2014, TAND TP Buôn Ma Thuột đã tuyên phạt T. 6 tháng tù cho hưởng án treo, bồi thường cho gia đình ông Thọ hơn 56 triệu đồng.

Ngày 8-8-2014, TAND tỉnh Đắk Lắk xử phúc thẩm tuyên phạt T. 9 tháng tù giam và bồi thường cho gia đình ông Thọ hơn 56 triệu đồng.

Ngay sau đó gia đình T. có đơn gửi Viện KSND, TAND tối cao để kêu oan. Gia đình T. cũng có đơn gửi chánh án TAND TP Buôn Ma Thuột xin cho T. được hoãn thi hành án để tiếp tục học tập, thi cử và chờ phúc đáp của tòa án, Viện KSND tối cao.

Tuy nhiên, chánh án TAND TP Buôn Ma Thuột đã từ chối cho T. được hoãn thi hành án và yêu cầu Công an TP Buôn Ma Thuột phải thực hiện quyết định.

Có thể xin hoãn án để thi tốt nghiệp THPT

Phân tích các tình tiết, một cán bộ Công an TP Buôn Ma Thuột cho biết vào thời điểm xảy ra tai nạn phía trước không có vật cản, ông Thọ không có dấu hiệu xin đường nên T. mới tăng tốc để vượt, chuyện đó là bình thường.

Khi T. vừa vượt lên, ông Thọ lại bất ngờ rẽ trái mà không quan sát rồi tông vào xe của T.. Vào thời điểm này, ông Thọ còn điều khiển xe sau khi đã uống rượu bia (nồng độ cồn trong máu là 20,3ml).

“Như vậy, nếu xét về lỗi thì ông Thọ là người có lỗi trước và trực tiếp gây tai nạn. T. chỉ là người vượt xe lên và bất ngờ bị tai nạn. Đây có thể xem là một lỗi hỗn hợp, việc quy hết trách nhiệm cho T. trong vụ tai nạn này là hoàn toàn không xác đáng” - cán bộ này nói.

Ngoài ra, sau khi tai nạn xảy ra ông Thọ được Trung tâm Pháp y tỉnh Đắk Lắk xác định thương tật tạm thời là 50% (ba tháng).

Gia đình ông Thanh khiếu nại kết quả giám định. Công an TP Buôn Ma Thuột và Phân viện Khoa học hình sự tại TP.HCM cũng yêu cầu ông Thọ phải trực tiếp đi giám định lại mới có đủ căn cứ để khởi tố và định mức bồi thường đối với T.. Tuy nhiên ông Thọ từ chối giám định lại thương tật.

Ngày 25-3-2013, Công an TP Buôn Ma Thuột dựa vào bản giám định pháp y tạm thời (ba tháng) của Trung tâm Pháp y Đắk Lắk để khởi tố T. về hành vi vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Tòa án hai cấp vẫn xét xử T. chỉ với căn cứ là bản giám định thương tật nêu trên.

“Việc giám định thương tật là đánh giá di chứng để lại sau chấn thương được khám và đánh giá trực tiếp trên đối tượng cần giám định. Bản giám định tạm thời nhằm làm căn cứ để khởi tố người gây tai nạn. Còn bản giám định thương tật (vĩnh viễn) là để xác định khung hình phạt cũng như mức bồi thường mà bị cáo phải thực hiện. Thế nhưng các cơ quan tố tụng lại dùng bản giám định gián tiếp (không khám trực tiếp ông Thọ) và đã quá hạn nhiều tháng để khởi tố, xét xử T. là có sai sót trong điều tra, xét xử” - luật sư Đàm Văn Chính phân tích.

Luật sư Chính nói thêm trong trường hợp của T. đã đi chấp hành án, em có thể gửi đơn lên TAND, Viện KSND tối cao để được xem xét lại toàn bộ vụ án. Trước mắt, gia đình cũng có thể gửi đơn đến những nơi này xin được tạm hoãn thi hành án để hoàn thành việc thi tốt nghiệp THPT.