Thủy Tiên và Kasim Hoàng Vũ trong chương trình Sol vàng hôm 7-3 - Ảnh: Nguyễn Bá Ngọc

Có thể điểm sơ một vài chương trình tạm gọi là “có tiếng” và lên sóng định kỳ hiện nay: Nhịp cầu âm nhạc (21g chủ nhật tuần cuối cùng của tháng trên HTV9), Thay lời muốn nói (20g30 thứ năm tuần thứ hai của tháng trên HTV9, VTV4), Tôi tỏa sáng (20g thứ bảy tuần thứ ba của tháng trên VTV9), Dấu ấn (20g thứ bảy tuần đầu tiên của tháng trên VTV9), Tình khúc vượt thời gian (20g thứ bảy tuần cuối cùng của tháng trên VTV9), Bài hát yêu thích (20g10 thứ sáu tuần thứ ba của tháng trên VTV1), Giai điệu tự hào (20g thứ bảy cuối cùng của tháng trên VTV1), Sol vàng (20g thứ bảy tuần thứ hai của tháng trên VTV9) cùng rất nhiều chương trình ca nhạc tổng hợp trên kênh MTV, Yeah1 và YanTV... 

Thiếu ổn định

So với các chương trình truyền hình thực tế, CNTH vẫn chưa đến mức tranh giành hay “giẫm đạp” giờ phát sóng lên nhau. Những chương trình định kỳ kể trên đang trải dài trong các ngày cuối tuần.

Thậm chí Thay lời muốn nói còn vừa được quy hoạch lại vào thứ năm (thay vì chủ nhật) để đỡ cạnh tranh với các chương trình truyền hình khác, hay Tình ca Việt ngay từ đầu (bắt đầu từ ngày 6-4 trên THVL1) đã chọn khung giờ tối thứ hai để “dễ thở” hơn.

Rõ ràng cái khó của CNTH không phải là kênh hay khung giờ phát sóng mà là chất lượng chương trình. Hầu hết chương trình đều có chất lượng chưa đều, thiếu ổn định. Như Tôi tỏa sáng, chất lượng phụ thuộc bản lĩnh của ca sĩ, mà phần lớn ca sĩ trẻ được chọn lại không đủ khả năng hát “sống”.

Sau khoảng hai năm ra mắt, Tôi tỏa sáng chỉ được nhớ đến với sô mở màn của Noo Phước Thịnh và Minh Hằng (chỉ Noo Phước Thịnh hát, diễn tốt) cùng sô Thảo Trang - Quốc Thiên nhờ nội lực và sự kết hợp ăn ý của hai ca sĩ. Còn Dấu ấn, không quá nhiều sô tạo được “dấu ấn” thực thụ dù những ca sĩ được mời phần lớn là có nội lực.

Lý do chính có lẽ bởi chi phí đầu tư cho chương trình không nhiều. Vì vậy, dễ thấy đây là chương trình tổng hợp lại những ca khúc quen thuộc của nhân vật chính bên cạnh những ca sĩ khách mời không mấy liên quan.

Vì chi phí ít nên phần âm nhạc khá tẻ nhạt, chủ yếu dùng các bản phối cũ để trình diễn lại và phần biên tập cũng không tạo được bất ngờ cho người xem.

Trong những số đã ra mắt chỉ có sô Ngọc Sơn là “rần rần” bởi độ phổ cập của giọng ca này và cũng vì lần đầu tiên Ngọc Sơn có một live show được truyền hình trực tiếp. Sô của Thu Minh và Ðức Tuấn cũng được đánh giá là có cái để coi bởi hai ca sĩ này đã không ngần ngại đầu tư thêm tiền và công sức.

Trong khi đó Sol vàng chất lượng cũng trồi sụt tùy theo ca sĩ được mời và sức khỏe của họ (hầu hết đều là những giọng ca lão thành). Thay lời muốn nói, Nhịp cầu âm nhạc, Tình khúc vượt thời gian phụ thuộc rất nhiều vào trình độ biên tập âm nhạc của nhà sản xuất. Số nào chọn được nhạc phẩm hay cùng ca sĩ thể hiện phù hợp thì giữ được chân khán giả, còn không đành ngậm ngùi để khán giả chuyển kênh.

Ngoài ca sĩ, ca khúc, thiết kế sân khấu, âm thanh, ánh sáng, một chương trình thu hút còn phụ thuộc không ít vào người dẫn dắt chương trình. Hiện chỉ có biên tập viên - MC Quỳnh Hương là “đóng dấu thương hiệu” của mình lên Thay lời muốn nói, thật sự là linh hồn của chương trình. Còn lại chưa có nhân vật nào thành công trong vai trò này tại các chương trình CNTH khiến người xem phải thích thú và chờ đợi.

Ðáng buồn hơn là Câu chuyện âm nhạc - một sô CNTH được biểu diễn và ghi hình trong không gian của phòng trà, phát sóng định kỳ vào 20g chủ nhật tuần thứ hai hằng tháng trên VTV9) sớm “gãy gánh” vì kết cấu chưa hợp lý, kém thu hút.

Bảo Yến (trái) và con trai trong Dấu ấn tháng 12-2014 - Ảnh: Gia Tiến

Thêm “gia vị” để sống còn

Ngay từ đầu các đơn vị sản xuất đã sớm nhìn thấy “nguy cơ” từ các chương trình của mình. Bà Nguyễn Ngọc Trân Châu - đại diện Jet Studio - thổ lộ: “Với tiêu chí ban đầu là thực hiện những live show nhằm tôn vinh các giọng ca vàng, có quá trình ca hát từ 20 năm trở lên, chúng tôi hiểu rất khó để giữ nguyên định dạng này trong nhiều năm. Lực lượng ca sĩ đủ tiêu chuẩn để vào Sol vàng không nhiều. Ðó là chưa kể một số vị không đủ sức khỏe hoặc ngại xuất hiện khi tuổi tác đã cao”.

Ngại xuất hiện khi đã rời ánh đèn sân khấu quá lâu và ngại tuổi tác đã cao cũng là một vấn đề nan giải của Giai điệu tự hào khi ban tổ chức tìm đến những giọng ca một thời mời cộng tác.

Và thực tế Giai điệu tự hào cũng khó “sống thọ” khi những ca khúc lịch sử không thể nhiều như nhạc pop, nhạc trữ tình, những câu chuyện lịch sử cũng không thể vẽ vời, thêm thắt như những câu chuyện trong hiện tại. Vì vậy các nhà tổ chức đều cho biết họ sẽ có phương án thay thế các chương trình cũ khi các chương trình đó không còn đủ “nguyên vật liệu” để khai thác.

Ðể thích nghi với dòng chảy hiện tại, tạo được sự quan tâm của công chúng, nhiều chương trình không chỉ định kỳ thay đổi giám đốc âm nhạc, biên tập âm nhạc, đạo diễn, thiết kế sân khấu... mà còn dùng nhiều “gia vị” khác để các chương trình... trông khác đi. Giai điệu tự hào đã chọn hình thức bình luận, phản biện sau những tiết mục trình diễn của các khách mời “thứ dữ” để tôn thêm giá trị của các ca khúc, cung cấp thêm cho khán giả những kiến thức hữu ích về nghệ thuật lẫn xã hội.

Tình khúc vàng cũng sẽ dùng hình thức talk show trong chương trình như một giá trị cộng thêm. Ðể tăng sự tương tác giữa chương trình và khán giả, Bài hát yêu thích chọn dùng tổng đài nhắn tin (SMS) để khán giả gửi bình luận, chia sẻ cảm xúc về các tiết mục trình diễn trong live show. Những chia sẻ này sẽ được chọn lọc và hiển thị ở chân màn hình tivi (chạy chữ) ngay trong chương trình truyền hình trực tiếp.

Dù nhiều khán giả yêu cầu phát hành đĩa để tiện lưu trữ, gửi tặng... nhưng các chương trình CNTH thường không được phép in đĩa để kinh doanh (vì thế không ít chương trình CNTH tại VN đã trở thành “mồi ngon” cho thị trường đĩa lậu, đặc biệt là tại hải ngoại). Ðể làm hài lòng người hâm mộ, hầu hết chương trình đều được biên tập lại để đưa lên kênh YouTube, hay Thay lời muốn nói còn nối sóng trực tiếp qua Internet trên hệ thống FPT Play để khán giả tiện theo dõi.

Quốc Thiên, Siu Black và Thảo Trang (trái qua) trong Tôi tỏa sáng - Ảnh: K.Vy

Ca sĩ Ái Vân trong Giai điệu tự hào tháng 3-2015 - Ảnh: GĐTH