Theo Hiệp hội Ngân hàng (NH), để triển khai hiệu quả nghị định 13, cần có thêm các hướng dẫn để thống nhất cách hiểu và áp dụng cũng như có thời gian chuyển tiếp cho hệ thống NH. 

Trong thời gian chuyển tiếp đó, Bộ Công an và NH Nhà nước ban hành thông tư liên bộ để giải thích hoặc có thể vận dụng cho nghị định này.

Khách hàng đồng ý, ngân hàng mới được xử lý dữ liệu?

Những ngày gần đây, nhiều khách hàng dồn dập nhận các email từ NH thông báo về "điều khoản và điều kiện xử lý dữ liệu cá nhân theo nghị định 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân", với nội dung thông báo đều na ná nhau.

Trong đó, các NH cho biết có thể thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân của khách hàng theo thông báo, điều khoản và điều kiện này, đồng thời cam kết sẽ bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng.

Vì sao các NH lại đồng loạt gửi các thư thông báo này? 

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, nghị định 13 quy định nghiêm ngặt trách nhiệm của NH trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, quy định chủ thể có quyền được biết về việc xử lý dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật khác có quy định khác. 

Đặc biệt, chủ thể có quyền không đồng ý xử lý dữ liệu cá nhân của mình.

Trong khi đó, đại diện CLB Pháp chế thuộc Hiệp hội NH cho biết trong hệ thống văn bản pháp luật lĩnh vực NH, toàn bộ các hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu khách hàng nói chung, khách hàng cá nhân nói riêng được quy định ở các văn bản dưới luật.

Mặt khác, đối với hoạt động NH, việc xử lý dữ liệu cá nhân gồm: thu thập, ghi, phân tích, xác nhận, lưu trữ, chỉnh sửa... không chỉ để cung cấp dịch vụ cho khách hàng mà còn để quản lý hoạt động NH và quản lý rủi ro, bảo đảm an toàn an ninh của hệ thống tiền tệ. Do vậy, nhiều hoạt động xử lý dữ liệu khách hàng cá nhân không thể và không cần có sự chấp thuận của khách hàng.

Lãnh đạo một NH cổ phần ở Hà Nội cũng cho rằng các NH luôn phân tích thông tin của khách hàng trước khi ra mắt hay cải tiến sản phẩm, dịch vụ nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của người dùng. Việc phân tích thông tin theo tệp khách hàng với vài triệu người.

"Nếu thực hiện theo nghị định 13, các NH phải được sự đồng ý của vài triệu khách hàng mới được xử lý, phân tích thông tin là điều không thể. Ngoài việc khó khăn khi liên lạc và nhận được sự đồng ý của cả vài triệu khách hàng, NH còn đứng trước nguy cơ rủi ro lộ bí mật kinh doanh", vị này nói.

Chủ động triển khai các giải pháp công nghệ

Trong bối cảnh các NH phải theo xu hướng NH mở (open banking), kết nối với nhiều đối tác cũng như tạo trải nghiệm thoải mái nhất cho người dùng, việc thực hiện các yêu cầu tại nghị định 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân của các khách hàng sẽ là một thách thức không nhỏ, khi mà bọn tội phạm công nghệ luôn xem NH là miếng mồi ngon.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, tổng giám đốc một NH cổ phần tại TP.HCM cho biết NH này đã làm việc với đối tác là IBM nhằm tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng, phát hiện giao dịch đáng ngờ, cảnh báo khách hàng... Những vấn đề này không thể xử lý bằng tay mà bắt buộc phải có những phương thức ngăn chặn và cảnh báo tự động.

"NH đã triển khai dự án này hai tháng trước dựa trên hệ thống safe payment (kiểm soát giao dịch một cách an toàn) có bổ sung thêm một số vấn đề theo yêu cầu của nghị định 13 và thực tiễn tại Việt Nam", vị này nói.

Với hệ thống mới, NH có thể rà quét tự động để đánh giá và phát hiện các giao dịch đáng ngờ. Hệ thống này cập nhật liên tục các phương thức giao dịch giả mạo, giả mạo định danh... của tội phạm công nghệ không chỉ trong nước mà cả tội phạm nước ngoài.

Theo lãnh đạo của một NH cổ phần, không chỉ nghị định 13 mà tới đây NH còn phải tuân thủ theo nhiều quy định mới liên quan đến phân loại, đánh giá, sắp xếp hệ thống để đảm bảo khóa an toàn và tránh thất thoát dữ liệu ra ngoài. Những quy định này sẽ giúp việc quản lý của NH hiệu quả hơn.

Trên thực tế, các giao dịch bằng giấy tại NH đã giảm, chuyển sang chủ yếu xử lý trên hệ thống giao dịch điện tử và cần hệ thống để quản lý. Trong khi đó, tội phạm ngày càng biến hóa. Ngay cả những quốc gia đi đầu về công nghệ cũng không tránh khỏi tội phạm xâm nhập đánh cắp dữ liệu dù "hàng rào" dựng lên rất cao.

"NH càng tạo thêm nhiều tiện ích, lỗ hổng về bảo mật càng xuất hiện. Nhưng nếu NH đầu tư nghiêm túc ngay từ đầu, tự hệ thống đã có tính bảo mật cao và tội phạm rất khó tấn công sâu vào NH lõi (core banking), cùng lắm chỉ có thể lấy dữ liệu khách hàng chứ khó có thể vào mà sửa số dư như trường hợp báo chí phản ánh những ngày gần đây", vị này nói.

Ngân hàng rà soát, chuẩn bị ứng phó mất cắp dữ liệu khách hàng

TTO - Nhiều ngân hàng (NH) đã họp và chuẩn bị các kịch bản để đối phó cũng như trấn an khách hàng trước nguy cơ khách hàng bị mất cắp dữ liệu.