Giữa trưa những ngày tháng 4, trên con đường bê tông nội bản ở khu tái định cư bản Nà Ón, xã Trung Lý, huyện vùng cao, biên giới Mường Lát (Thanh Hóa), nắng nóng như đổ lửa xuống nền đường bóng loáng.

Gió phơn tây nam thổi dọc từ triền sông Mã tạt vào khu tái định cư bản Nà Ón khiến cái nóng thêm hầm hập. Ngồi trước quạt máy mà mồ hôi vẫn tứa ra.

Đám trẻ nhỏ vừa đi học về, chạy ra đường bê tông không có một cây xanh bóng mát chơi đùa, chạy nhảy, "phơi mặt" dưới cái nắng nóng gần 40 độ C. Bởi trong nhà lợp tôn thấp lè tè, cái nóng như lò sưởi khiến đám trẻ không chịu được.

Thiếu đất trồng cây

Đi dọc các tuyến đường nội bộ của khu tái định cư bản Nà Ón, Tuổi Trẻ Online ghi nhận thiếu vắng cây xanh tạo bóng mát.

Những ngôi nhà gỗ, nhà xây lợp tôn của đồng bào dân tộc Mông nơi đây làm san sát nhau, vừa nhỏ, vừa thấp lại thiếu cây xanh bóng mát quanh nhà nên càng nóng bức vào mùa hè.

Anh Sùng Thanh Đông, ở bản Nà Ón, chỉ tay ra một cây bóng mát trồng trước nhà, lá đã vàng úa, lụi dần cho biết: "Từ khi ra khu tái định cư, gia đình tôi đã ba lần trồng cây xanh lấy bóng mát trước nhà nhưng đều bị chết. Nguyên nhân là dưới nền này rất nhiều đá, ít đất để trồng cây xanh".

Theo ông Giàng A Nu, được sự đầu tư của Nhà nước, năm 2020 người dân của bản Nà Ón (cũ) nằm trong vùng bị sạt lở đất đá được ra khu tái định cư bản Nà Ón dựng nhà, sinh sống.

Hiện nay, bản Nà Ón có 62 hộ (356 nhân khẩu), sinh sống trên diện tích đất chật chội, mỗi hộ chỉ được cấp từ 100 - 150m² đất, gồm cả đất ở, công trình phụ.

Bên cạnh đó, ngay khi quy hoạch, xây dựng khu tái định cư bản Nà Ón, chủ đầu tư không dành diện tích đất để trồng cây xanh bóng mát, nên dọc tuyến đường nội bản vắng bóng cây xanh.

Vào mùa hè, nhiều người dân ở khu tái định cư không chịu được cái nắng nóng, đành trở về bản cũ cách bản mới hơn 4km để sinh sống, tránh nóng.

Trồng cây xanh bóng mát ở khu tái định cư Nà Ón

Trong buổi làm việc với Tuổi Trẻ Online, lãnh đạo huyện Mường Lát thừa nhận khu tái định cư bản Nà Ón thiếu cây xanh bóng mát trầm trọng, do thiếu đất trồng và nền sinh trưởng của cây có nhiều đá ngầm.

Đây cũng là bài học kinh nghiệm trong quy hoạch, xây dựng khu tái định cư cho người dân sau này.

Ông Triệu Minh Xiết - phó bí thư thường trực Huyện ủy Mường Lát, cho biết: "Chúng tôi đã giao cho UBND xã Trung Lý và trưởng bản Nà Ón thống kê chi tiết số cây bóng mát cần trồng và kế hoạch trồng cụ thể tại khu tái định cư này, huyện sẽ hỗ trợ kinh phí mua cây xanh.

Sau đó, lãnh đạo huyện sẽ giao cho huyện đoàn huy động đoàn viên, thanh niên tình nguyện đóng góp ngày công đào hố, vận chuyển đất màu về khu tái định cư để trồng cây xanh bóng mát cho người dân".

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Giàng A Nu chia sẻ rất mong huyện hỗ trợ kinh phí mua cây bóng mát, để trồng ngay cho người dân trong khu tái định cư được hưởng "cuộc sống xanh".

"Do đời sống của người dân ở khu tái định cư Nà Ón còn nhiều vất vả, nên việc kêu gọi kinh phí trồng cây xanh gặp khó khăn. Nếu được Nhà nước hỗ trợ cây giống, chúng tôi sẽ vận động người dân hiến đất, tìm vị trí phù hợp để trồng cây trên đường nội bản" - ông Giàng A Nu cho biết thêm.

Cây xanh đô thị: Trồng thì lâu, chặt chỉ mất 30 giây

Cây xanh đô thị quý như vàng, nhất là trong mùa nắng nóng gay gắt này. Thế nhưng nhiều nơi người ta vẫn bức tử nó một cách dễ dãi.