Xu hướng tư nhân hóa không gian công cộng diễn ra ngày càng phổ biến trong thời kỳ kinh tế thị trường ngày nay, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM…; hình ảnh các công viên vui chơi trở thành nơi bán hàng trà nước, vỉa hè trở thành bãi đỗ xe, lòng đường là nơi họp chợ… không còn xa lạ với người dân nơi đây. Vậy phải làm sao để xây dựng được không gian công cộng tốt và lợi ích mà nó mang lại cho người dân thành phố là gì ?

Để xây dựng được không gian công cộng tốt, ngay từ quy hoạch đô thị phải xác định được không gian công cộng, dự trữ đất, đảm bảo diện tích đất tối thiểu cho xây dựng đường phố và các không gian mở. Với những đô thị phồn thịnh như New York, Brussels có đến 35% diện tích đất sử dụng cho đường phố, 15% đất được sử dụng cho không gian mở và con số mà Tổ chức Y tế thế giới đề xuất thì không gian công cộng/bình quân đầu người là 9m2. Không gian công cộng và đường phố được thiết kế, quản lý tốt là tài sản quan trọng đối với nền kinh tế, làm cho thành phố sống tốt hơn. Bởi nó không chỉ làm tăng giá trị bất động sản, tăng doanh thu thương mại, tăng sự thu hút, cải thiện sức khỏe và phúc lợi xã hội mà còn giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, góp phần tạo sự gắn kết trong xã hội và nâng cao quyền công dân. Theo nghiên cứu của thành phố New York, cứ 1 USD đầu tư vào cây cối thì lợi ích đem lại cho người dân có thể lên đến 5 USD.

Ngay từ khi lập quy hoạch phải dành ra diện tích đất nhất định cho không gian công cộng vì việc tạo ra không gian công cộng trong khu vực đã phát triển rất phức tạp, tốn kém vì phải giải tỏa đất đai. Trong không gian công cộng thì đường phố là loại hình không gian công cộng quan trọng nhất, vừa là nơi lưu thông, tương tác, lắp đặt cơ sở hạ tầng. Một con phố đạt chất lượng cao phải đảm bảo các yếu tố như vỉa hè đủ rộng cho người đi bộ và không có vật cản, đủ các điểm sang đường ở các vị trí phù hợp, lưu lượng giao thông không quá dày đặc, đèn chiếu sáng đủ tốt, biển báo và các điểm nhấn đầy đủ, không gây cản trở tuyến nhìn và tầm nhìn xa, có không gian công cộng dọc theo con phố, mặt đường sạch sẽ, bằng phẳng, thoát nước tốt, không xả rác bừa bãi, đem lại cảm giác an toàn cho con người.

Như vậy, lợi ích không gian công cộng đem lại rất lớn và quan trọng. Để tạo lập được không gian công cộng, các cấp quản lý thành phố cần bố trí ngân sách, đồng thời có cơ chế huy động đóng góp từ khu vực tư nhân.

Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường