Vợ chồng bà H.A. đã hoàn tất các thủ tục mua bán và sở hữu nhà từ năm 2011 nhưng đến cuối năm 2015 mới làm sổ hồng, cơ quan thuê dựa vào lý do này để từ chối hoàn thuế TNCN - Ảnh: Q.Định

Theo cơ quan thuế, bà H.A. không được miễn thuế TNCN do sổ hồng chỉ mới được cấp vào cuối tháng 12-2015, tính đến khi chuyển nhượng chưa đủ 183 ngày.

Sở hữu khi nào?

Bà H.A. cho biết vợ chồng bà chỉ có một căn nhà (diện tích 27m2) tại đường Huỳnh Văn Bánh (Q.Phú Nhuận), được mua từ năm 2001 với đầy đủ hợp đồng mua bán có công chứng, nộp thuế trước bạ và đăng ký quyền sở hữu nhà tại Sở Nhà đất.

Đến ngày 28-12-2015, bà H.A. được UBND Q.Phú Nhuận cấp đổi sang sổ hồng và ngày 19-3, bà H.A. bán căn nhà này với giá 700 triệu đồng. Dù đã làm bản cam kết chỉ có căn nhà duy nhất nhưng bà H.A. không được cơ quan thuế chấp nhận miễn thuế TNCN.

“Tôi đưa đầy đủ hồ sơ chứng minh đã mua nhà từ năm 2001 nhưng cán bộ thuế không chấp nhận. Tôi đành phải đóng thuế để hoàn thành thủ tục cho bên mua” - bà H.A. bức xúc.

Theo hồ sơ mà chúng tôi có được, sau khi được UBND Q.Phú Nhuận cấp “giấy công nhận quyền sở hữu nhà” từ năm 1993, ông S.T. đã bán căn nhà này cho ông Nguyễn Nam H. (1995) và đến năm 2001, bà H.A. mua lại căn nhà này (hợp đồng mua bán nhà số 39153 do Phòng công chứng nhà nước số 1 chứng nhận), nộp lệ phí trước bạ và đăng ký quyền sở hữu tại Sở Nhà đất TP.HCM vào ngày 17-5-2001.

“Như vậy, tôi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận quyền sở hữu nhà từ năm 2001, nhưng do một số vướng mắc nên đến cuối năm 2015 tôi mới đăng ký để được cấp đổi thành sổ hồng. Việc lấy thời điểm được cấp sổ hồng để xác định quyền sở hữu cho tôi là không hợp lý” - bà H.A. bức xúc.

Cơ quan thuế quá máy móc

Luật sư Đỗ Phan Vĩnh Kha, giám đốc Công ty luật Nhựt Quang, cho rằng trường hợp của bà H.A. phải được xem như là đã có quyền sở hữu đất ở, nhà ở (QSDĐNƠ) từ ngày được Sở Nhà đất TP.HCM đăng ký quyền sở hữu năm 2001 với hình thức công nhận là đóng dấu đăng bộ lên trên hợp đồng mua bán nhà (sau khi đã trước bạ) và kèm theo giấy công nhận quyền sở hữu nhà đã cấp cho chủ cũ.

“Việc cơ quan thuế Phú Nhuận căn cứ vào ngày bà H.A. được cấp đổi sang giấy hồng để từ chối miễn thuế TNCN là không đúng theo quy định. Bởi thông tư 92 của Bộ Tài chính quy định với trường hợp được cấp đổi giấy chứng nhận QSDĐNƠ và tài sản khác gắn liền với đất, thời điểm xác định quyền sở hữu tính theo giấy cũ” - ông Kha nói.

Hơn nữa, tên gọi “giấy chứng nhận QSDĐNƠ và tài sản khác gắn liền với đất” chỉ mới có hiệu lực từ ngày 20-12-2009. Trước đó, Nhà nước công nhận QSDĐNƠ bằng nhiều mẫu giấy khác nhau như “giấy cho phép mua bán chuyển dịch nhà đất”, “giấy công nhận quyền sở hữu nhà”, “giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”...

“Luật thuế TNCN chỉ nói cụm từ “có một nhà ở, đất ở” chứ không nói phải “có một nhà ở, đất ở” theo giấy chứng nhận QSDĐNƠ và tài sản khác gắn liền với đất nên không thể áp dụng máy móc như trên” - ông Kha khẳng định.