Hai vợ chồng nhà văn Nguyễn Quang Thân và Dạ Ngân năm 1995 - Ảnh: Jhon Foley

Rồi sáng nay khi nhìn người vợ cầm nén nhang dập đầu bên thi thể chồng, nức nở: “Anh là tình yêu vĩ đại của tôi. Anh là người chồng hài hước của tôi…”, tôi mới thật sự cảm nhận được khối tình thật đẹp, bền bỉ vượt qua bao gian truân, cứ lớn dần, bất chấp tuổi tác, thời gian.

Nhà văn Dạ Ngân kể, hai ngày trước khi chồng vĩnh viễn ra đi, chị về quê giỗ người thân. Trước khi đi, anh ôm chị, thốt lên “Ối giời ơi!” như vừa hờn vừa hơi hơi dỗi. Lúc đang dự đám giỗ, chị gọi cho chồng, hỏi anh ăn chưa. Anh nói anh sắp ăn và cho biết Sài Gòn mưa rất to. Anh còn nói thêm là mưa anh vẫn đi bơi.

Dạ Ngân bảo nhiều năm nay, chồng chị vẫn giữ thói quen bơi mỗi ngày tại hồ bơi Yết Kiêu. Anh mê nước, anh yêu biển như cá. Em gái em trai nhà văn cho biết thêm không chỉ lúc trai trẻ, mà lúc trung niên, cả khi lão niên, cứ về quê là anh trai mình thường hay bơi dọc bờ biển Cửa Lò, có lúc bơi vài ba cây số. Và ngày mưa Sài Gòn ấy, anh đã bơi lần cuối cho cuộc đời mình...

Ý chí, nghị lực, tài năng, sự hóm hỉnh và nhất là “hàm lượng trí tuệ” (từ mà nhà văn Dạ Ngân nói về chồng mình) tạo cho Nguyễn Quang Thân một vị thế độc lập trong sáng tác với những tác phẩm khắc họa được số phận con người, phản ánh được phần nào mặt sáng tối của thời cuộc, của lịch sử, và cả sự dự cảm của một nhà văn tầm vóc.

Ngồi cùng với những người ruột thịt nhà văn Nguyễn Quang Thân, điều tôi nghe được là họ lo ngại cho chị dâu mình trước sự ra đi đột ngột của người chồng mà mấy chục năm qua anh chị gắn bó như hình với bóng. 

Chị Dạ Ngân cũng nói chị làm sao có thể sống nổi trong căn nhà dày đặc hình ảnh anh. Anh lúc nào cũng hoạt động, cũng hiếu động, hết làm cái này cũng làm cái khác, không chạm cái bàn cũng va vào cái ghế, cả ngày chật ních anh, cả khi ngủ cũng không yên, anh ngáy cũng thật to…

Với một người vợ, đó là nỗi đau thấu tâm can. Nhưng Dạ Ngân, chị còn là một nhà văn cũng tài năng và đầy ắp ưu tư trước cuộc đời này, tôi tin là chị sẽ vượt qua nỗi đau mất mát bằng trang viết. Và chị còn viết tiếp những trang viết dang dở của chồng.