Ếch đồng - Ảnh: MINH KỲ

Thuở trước, gặp cơn mưa dông cuối hạ kéo dài từ chiều đến tối, lũ trẻ chúng tôi chạy vòng quanh xóm rủ bạn mang đèn pin lội đồng bắt ếch. Cỏ cây, ruộng đồng được tắm mát sau những ngày khô hạn. Ếch, nhái hăm hở rời hang và cất lên khúc ca gọi bạn tình tựa dàn hợp xướng rộn rã nơi đồng quê.

Đêm dần về khuya, mưa dần tạnh. Cánh đồng xăm xắp nước, loang loáng ánh đèn pin. Chúng tôi bì bõm lội trong nước tóm gọn những chú ếch mơ màng khi đang giao hoan cho vào giỏ.

Thịt ếch chế biến nhiều món: ếch nướng sả ớt, xào lăn, xào mướp… nhưng món khoái khẩu của chúng tôi ngày ấy là ếch xào lá lốt và nấu cháo.

Về đến nhà, cả bọn xăng xái nhóm bếp lửa cháy bập bùng trong đêm tối hơ chân tay cho đỡ lạnh. Sau đó, cả bọn bắt ếch ra khỏi giỏ, dùng dao chặt đầu, bàn chân, lột da, mổ ruột, chặt miếng vừa ăn, rửa qua nước gừng rồi vớt ra rổ cho ráo nước. Tiếp đến, ướp sơ thịt ếch với gia vị khoảng mươi phút.

Riêng tôi vớ vội đèn pin dạo ra vườn bẻ vài nhánh sả, ngắt mớ lá lốt, đào vài củ gừng và dăm củ nghệ. Lát sau, sả được rửa sạch rồi thái nhỏ; củ nghệ được gọt vỏ, rửa sạch rồi thái lát mỏng; lá lốt rửa sạch và xắt sợi; bóc vỏ và thái lát củ hành tây mẹ mua để sẵn trong rổ tre.

Dầu phộng được đun sôi trên bếp với hành tím thái mỏng rồi cho nghệ thái lát cùng thịt ếch vào chảo đảo đều.

Khoảng hai phút sau, cho thêm vài lát hành tây cùng lá lốt thái sợi vào xào chín, nêm cho vừa ăn rồi nhấc xuống khỏi bếp. Dùng vá múc ra đĩa rồi rắc ít tiêu xay nhuyễn và rau thơm lên trên, món ếch xào tỏa hương thơm phức như gọi mời.

Nguyên liệu chủ yếu chế biến món ếch đồng xào lá lốt - Ảnh: MINH KỲ

Đĩa ếch đồng xào lá lốt - Ảnh: MINH KỲ

Đĩa thịt ếch trông thật bắt mắt với màu vàng của nghệ và thịt, cùng màu xanh đậm của lá lốt, màu trắng từ hành tây. Vị ngọt từ thịt ếch hòa cùng vị nồng cay từ lá lốt quyện với gia vị khiến cả bọn “tranh thủ” gắp rồi nhai luôn miệng.

Bẻ miếng bánh tráng nướng nhai giòn tan trong miệng càng thêm phấn khích.

Còn món cháo ếch giúp người ta ấm lòng trong những buổi ăn đêm, nhất là sau nhiều giờ lội bì bõm trên đồng nước.

Phương pháp chế biến món cháo khá đơn giản. Đun sôi nước trên bếp rồi cho gạo ngâm vào nồi cùng với mớ củ nén rửa sạch. Khi gạo bung nở như những bông hoa lững lờ trong nước thì cho thịt ếch xào vào nồi, dùng vá khuấy nhẹ, nêm cho vừa ăn rồi nhấc xuống khỏi bếp.

Múc cháo ra tô rồi rắc ít tiêu xay nhuyễn cùng hành lá thái nhỏ là đã có món cháo đậm đà hương vị. Muỗng cháo với vị ngọt từ gạo và thịt quyện cùng vị cay dịu của tiêu, củ nén hòa cùng vị thơm của hành lá thật khó có gì sánh bằng.

Vừa thổi vừa húp cháo thật sảng khoái, bao nhiêu nhiệt lượng trong cơ thể thoát ra ngoài theo những giọt mồ hôi.

Tô cháo ếch ấm lòng đêm mưa - Ảnh: MINH KỲ

Kinh nghiệm dân gian dùng ếch nấu cháo cùng củ nén để chữa triệu chứng đổ mồ hôi trộm ở trẻ em với phương pháp sơ chế để nguyên lớp da, chỉ chà rửa sạch lớp nhớt bên ngoài, chặt đầu, chân và mổ bụng, cắt miếng vừa ăn rồi rửa sạch.

Xào chín thịt ếch rồi cho nước vào nồi. Đợi nước sôi, cho gạo với củ nén giã giập vào đun chín nhừ, nêm gia vị vừa ăn, rắc ít tiêu xay nhuyễn là đã có phương thuốc chữa trị chứng đổ mồ hôi trộm khá hiệu nghiệm.   

Ếch đồng giờ khan hiếm hơn thuở trước. Dẫu vậy, nhiều người dân Quảng Ngãi quê tôi vẫn lặn lội tìm bắt ếch vào những đêm mưa để được thưởng thức hương vị ngày xa.