Phóng to

Nỗi đau khổ tột cùng của những người có con thiệt mạng trong vụ thảm sát tại Trường tiểu học Sandy Hook, bang Connecticut - Ảnh: Reuters

Ngày 15-12, nước Mỹ treo cờ rủ để tưởng niệm 20 thiên thần nhỏ và bảy người khác bị sát hại trong vụ xả súng kinh hoàng ở Trường tiểu học Sandy Hook, bang Connecticut. Cảnh sát lao vào điều tra nguyên nhân, nước mắt lăn trên má Tổng thống Obama và các phụ huynh.

Nhưng câu hỏi được đặt ra là: sau những tít tựa lớn trên trang nhất các báo, sau những giọt nước mắt, sau những tiếng nói chuyên gia liên tục trên CNN... liệu thảm kịch này có xảy ra nữa không, hay “khi Syria nóng lên, chủ đề thay đổi và rồi lại một thảm kịch mới, lại các tít tựa lớn trên báo chí...”?

Sự yên bình của cộng đồng Newtown đã chết dưới những tiếng súng lạnh lùng của kẻ thủ ác 20 tuổi Adam Lanza ngày 14-12, khi hắn xông vào Trường Sandy Hook và nổ súng vào 600 học sinh vô tội tuổi từ 5 đến 10. Trong vòng vài phút, hắn đã cướp đi sinh mạng của 20 em nhỏ cùng bảy người khác, trong đó có mẹ của hung thủ. Cú sốc lập tức làm rúng động cộng đồng nhỏ bé và tạo làn sóng phẫn nộ lan khắp nước Mỹ.

Tại Newtown và nhiều nơi trên toàn quốc, những đám đông lên đến cả ngàn người đã đốt nến tưởng niệm một trong những thảm kịch liên quan đến súng ống nghiêm trọng nhất từ trước đến nay. Nhiều nước cũng gửi lời chia buồn đến các nạn nhân vụ xả súng.

Phóng to

Những học sinh hoảng loạn được đưa ra khỏi Trường Sandy Hook - Ảnh: Reuters

Theo tường thuật của Reuters, vụ việc xảy ra vào khoảng 9g30 sáng (giờ địa phương), trong một buổi học như thường lệ của các học sinh Trường Sandy Hook, nằm cách thành phố New York khoảng 130km. Kẻ giết người xuất hiện trong trang phục đen và áo khoác kiểu quân đội với hai khẩu súng ngắn. Tiếp đó, các nhân chứng cho biết họ nghe thấy tiếng nổ hàng chục phát súng.

Phóng to

Tổng thống Barack Obama lau nước mắt khi đọc lời chia buồn tại Nhà Trắng ngày 14-12 (sáng 15-12, giờ VN) - Ảnh: Reuters

“Con không muốn chết”

Cảnh sát địa phương cho biết vụ xả súng xảy ra tại hai căn phòng của trường học. “Cháu đang trở về lớp học thì nghe giống như một người nào đó đá vào cửa, cháu quay lại và ngửi được mùi khói súng. Rồi đạn bay rít qua và giáo viên kéo cháu vào phòng” - NBC dẫn lời một học sinh 8 tuổi kể lại. Một nhân chứng quan sát vụ việc từ bên ngoài kể rằng cô nghe tiếng hét: “đưa mọi người đi! Đưa mọi người đi!”. Các học sinh khác cho biết ngay sau những tiếng súng đầu tiên, các em được giáo viên lùa vào các phòng tắm và tủ đồ. Janet Vollmer, một giáo viên mẫu giáo, nhanh chóng khóa tất cả cửa phòng và kể chuyện để trấn an học sinh. Một giáo viên khác cho biết cô dường như không thể chịu nổi khi những đứa trẻ luôn nói “con chỉ muốn Giáng sinh, con không muốn chết, con chỉ muốn đón Giáng sinh”.

Nữ hiệu trưởng dũng cảm Theo báo New York Times, một trong những nhân vật được nhắc đến nhiều là nữ hiệu trưởng quả cảm Dawn Lafferty Hochsprung của Trường tiểu học Sandy Hook, người đã thiệt mạng khi liều mình bảo vệ các học sinh. Chuyên viên tâm lý Diane Day cho biết: “Khi đang ngồi trao đổi với cô Hochsprung được năm phút, chúng tôi nghe tiếng súng nổ bên tai. Sợ quá tôi chui ngay xuống gầm bàn. Nhưng hiệu trưởng Hochsprung ngay lập tức lao ra để xem xét tình hình mà không đắn đo sẽ đối mặt với điều gì”. Và người nữ hiệu trưởng này đã chết dưới làn đạn của kẻ thủ ác Lanza khi cố dùng thân mình chèn chặt cửa một phòng học để ngăn hắn tiếp cận những học trò nhỏ bên trong. “Bà ấy là một người tốt bụng và vui vẻ nhưng cũng là một người cứng rắn - một người bạn của bà có cháu học tại Sandy Hook nhớ lại - Bà ấy là người mà bạn sẽ muốn giao phó để dạy dỗ con bạn. Và lũ trẻ yêu quý bà ấy”.

Khoảng 9g41, một cuộc gọi đến 911 thông báo vụ việc và cảnh sát nhanh chóng có mặt tại hiện trường để giải cứu học sinh. Một học sinh cho biết cảnh sát kiểm tra các phòng học trước khi di tản mọi người, “rồi đột nhiên hắn chạy ra và giáo viên hét lên, mọi người nấp vào chỗ an toàn, chúng cháu chạy vào chỗ thay đồ của một phòng tập”. Hung thủ Lanza sau đó tự sát. Vụ xả súng không kéo dài nhưng một số giáo viên thậm chí không dám mở cửa phòng khi cảnh sát gọi vì lo sợ đó có thể là kẻ giết người.

Ngay sau khi thông tin về vụ xả súng lan truyền, phụ huynh đã đổ về Sandy Hook, điên cuồng tìm con trong hỗn loạn. Nhiều người không ngừng kêu khóc “Tại sao? Tại sao?”. Truyền thông đưa hình ảnh các học sinh cùng giáo viên vẫn còn hoảng loạn khi được đưa ra khỏi trường, nhiều học sinh bê bết máu. “Khoảnh khắc tôi tìm thấy con gái là giây phút hạnh phúc nhất đời tôi” - một phụ huynh nói. Con gái 8 tuổi của cô may mắn thoát chết vì nấp vào góc phòng.

Nhưng nhiều học sinh đã không được may mắn. Cảnh sát cho biết 18 học sinh bị bắn chết tại trường, hai em khác thiệt mạng trên đường đến bệnh viện. Sáu người lớn thiệt mạng trong đó bao gồm hiệu trưởng ngôi trường là Dawn Hochsprung. “Cuộc sống ở Newtown sẽ thay đổi mãi mãi - mục sư Robert Weiss nói trong xúc động - Hôm nay chúng ta có 20 vị thánh, 20 thiên thần tuyệt đẹp”. Trong 10 năm qua, thị trấn 27.000 người ở Newtown chỉ có một vụ giết người duy nhất.

Cảnh sát cũng tìm thấy một nạn nhân tại một hiện trường khác là bà Nancy Lanza, mẹ của hung thủ. Các nguồn tin cho biết Lanza đã bắn chết mẹ ruột trước khi lái xe đến trường. Ngoài hai khẩu súng ngắn tại hiện trường, cảnh sát còn tìm thấy một khẩu súng trường trong xe của Lanza. Các khẩu súng được mẹ của Lanza mua hợp pháp. Trong thông tin ban đầu, những người thân thuộc với Lanza mô tả y như một kẻ lập dị và thông minh. “Mẹ của hắn luôn bắt hắn phải trở nên thông minh và chăm chỉ hơn ở trường” - một người bạn cũ kể. Cảnh sát đang thẩm tra Ryan Lanza, anh trai của hung thủ, và tìm kiếm thêm các manh mối của vụ thảm sát.

“Trái tim tôi vỡ thành triệu mảnh”

Tại nhà thờ địa phương, khoảng 1.000 người đã tham gia buổi cầu nguyện cho những thiên thần xấu số. “Tim tôi vỡ thành triệu mảnh. Làm sao ai có thể gây ra điều này? Thật là bệnh hoạn” - cô Lynn Wasik nói. Nhiều người khác lo sợ những gì xảy ra ở Newtown cũng có thể xảy ra ở bất kỳ đâu. Chính quyền địa phương cho biết họ đã siết chặt an ninh.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có bài phát biểu chia sẻ với gia đình các nạn nhân. “Tim chúng ta tan vỡ hôm nay vì những bậc cha mẹ, ông bà, anh chị của những đứa trẻ và gia đình của những người lớn đã mất - ông Obama nói, giọng nấc nghẹn và đưa tay lau nước mắt - Chúng chỉ là những đứa trẻ và có cả một tương lai dài đang chờ phía trước”. Gọi vụ xả súng là một tội ác ghê tởm, ông Obama kêu gọi hành động quyết liệt để ngăn chặn bạo lực liên quan đến súng ống. Ông ra lệnh treo cờ rủ để tưởng niệm các nạn nhân. Tuy nhiên thống đốc New York Michael Bloomberg nhấn mạnh: “Kêu gọi hành động là không đủ. Đất nước cần ông ấy đưa luật ra trước quốc hội để giải quyết vấn đề này”.

Khoảng 200 người đã tụ họp trước Nhà Trắng tối 14-12 để tưởng niệm các nạn nhân vụ xả súng và kêu gọi lệnh cấm súng. “Chỉ đến khi nào chúng ta hành động cùng nhau để ngăn chặn những vũ khí này bán ra, thì điều này mới không còn tiếp diễn” - ông Tom Teves, người có con trai thiệt mạng trong vụ xả súng ở rạp chiếu phim tại vùng ngoại ô Denver, thành phố Aurora nói. Trong khi đó, ông Mark Kelly, chồng của nghị sĩ Gabrielle Giffords - người bị bắn vào đầu trong vụ xả súng ở Arizona năm ngoái làm sáu người thiệt mạng, cho rằng vụ thảm sát Newtown là “lời kêu gọi mạnh mẽ các lãnh đạo phải hành động” và “thảo luận các quy định về súng và những cách để ngăn chặn bạo lực và chết chóc ở Mỹ”.

Ác quỷ đã ghé qua Connecticut... Ngày thứ sáu thường là một ngày nhẹ nhàng để chuyển sang những ngày nghỉ cuối tuần của người dân Connecticut. Thế nhưng ngày này bỗng trở thành một ngày kinh hoàng với Connecticut và nước Mỹ. 9g30 sáng 14-12, mọi người trong công ty tôi đã xôn xao bàn tán về những tiếng súng nổ tại Trường tiểu học Sandy Hook ở thị trấn Newtown. Newtown là một thị trấn tập trung rất nhiều gia đình khá giả và từ lâu nay luôn được đánh giá là khu vực an ninh tốt. Thế nên, những tiếng súng nổ bất thường đã làm mọi người sững sờ. Ai cũng nóng lòng muốn biết chuyện gì xảy ra. Nhưng trong buổi sáng, cảnh sát chẳng đưa ra thông tin nào. Đến buổi chiều, thông tin chính thức từ cảnh sát được đưa ra. Thống đốc bang Connecticut Dan Malloy đã phải thốt lên: “Ác quỷ đã ghé qua cộng đồng này trong hôm nay”. Đến lúc này, mọi người bàng hoàng. Đến tối 14-12, nhiều gia đình tại thị trấn vẫn chưa được cảnh sát xác nhận con của họ có thiệt mạng hay không. Cảnh sát cho biết họ đang xác định tên tuổi của học sinh. Trong khi đó, tất cả các gia đình có con học tại trường đều rơi vào trạng thái hoảng loạn. Một số người nói họ không thể tin được sự việc lại xảy ra như thế. Buổi tối, nhà thờ tại Newtown đã bật đèn thâu đêm và làm lễ cầu nguyện cho các nạn nhân. Tiểu bang Connecticut nơi tôi đang sinh sống nằm ở vùng Đông Bắc Mỹ, một trong những nơi có thu nhập bình quân đầu người cao nhất Mỹ trong nhiều thập niên qua, nơi có Đại học Yale danh tiếng và được mệnh danh là “tiểu bang pháp luật”.

Không là giọt nước mắt cuối cùng, nếu... “Hôm nay tất cả chúng ta đều tan nát cõi lòng”. Đây là lần thứ ba Tổng thống Barack Obama phát biểu trực tiếp với người dân ngay sau một vụ xả súng. Bạo lực với súng là vấn đề đau đầu và chia rẽ nước Mỹ. Trung bình một ngày ở Mỹ có 34 người thiệt mạng vì súng. Khoảng một nửa nước Mỹ muốn có luật siết chặt súng đạn, nhưng với nửa còn lại (chủ yếu ở miền Nam và theo Đảng Cộng hòa) lại xem sở hữu súng - quy định trong Tu chính án số hai của Hiến pháp từ 1791 - là vấn đề sống còn và không thể nhượng bộ. "Năm qua, súng đã giết chết 48 người ở Nhật Bản, 8 người ở Anh, 34 người ở Thụy Sĩ, 52 người ở Canada, 58 người ở Israel, 21 người ở Thụy Điển, 42 người ở Đức và 10.728 người ở Mỹ" (Dòng chữ trên một apphich đòi kiểm soát vũ khí ở Mỹ) Ngoài hiến pháp, đứng đằng sau quyền sử dụng súng này là Hiệp hội Súng trường Mỹ (NRA), tổ chức lobby quyền lực số 1 ở Washington DC. Được thành lập từ sau cuộc nội chiến 1865 như một hội của những người mê bắn súng, NRA đã dần trở thành một con ngáo ộp trên chính trường Mỹ, một lực lượng có thể làm lệch cán cân cuộc đua vào lưỡng viện và Nhà Trắng. Năm 2010, có đến 80% trong số 307 ứng viên hạ và thượng nghị sĩ được NRA ủng hộ đã giành chiến thắng trong bầu cử giữa kỳ. Trong hai thập niên qua, NRA đã chi khoảng 100 triệu USD cho các hoạt động chính trị, chủ yếu để vận động hành lang và cho các hoạt động tranh cử. Phe Dân chủ quá hiểu sức mạnh của NRA. Bill Clinton đã thất bại nặng nề trong các cuộc bầu cử giữa kỳ năm 1994 khi muốn siết chặt súng ống. Và đặc biệt Al Gore lại thất bại ngay trên chính bang nhà Tennessee vào năm 2000 vì chính sách cứng rắn của ông với vấn đề súng ống. Thất bại này được coi là cú giáng chí mạng đối với phe Dân chủ, đảo ngược hoàn toàn cái nhìn của đảng này về vấn đề súng đạn. Kể từ đó phe Dân chủ thường xuyên tránh né vấn đề này. Ngay ông Obama, khi vận động tranh cử lần đầu đã kêu gọi ra luật cứng rắn hơn đối với vấn đề sử dụng súng, nhưng tới cuộc vận động tái tranh cử năm 2012 ông hầu như im lặng. Cây bút bình luận trên báo New York Times đã viết: “Nước Mỹ đang tự hại chính mình khi trao cho những kẻ tâm thần công nghệ để nắm quyền sinh sát đối với con người”. Với ông Obama, lần này nạn nhân là những đứa trẻ, nếu ông không có hành động nào đối với việc kiểm soát súng thì đây có lẽ không phải lần cuối cùng ông phát biểu trước dân Mỹ về một vụ thảm sát. Và đây cũng không phải là những giọt nước mắt cuối cùng.