Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) - Ảnh: VIỆT DŨNG

Câu hỏi đầu tiên là từ đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) với một vấn đề rất mới - nguy cơ ô nhiễm môi trường từ bên ngoài biên giới.

"Hiện nay Trung Quốc đang vận hành 3 nhà máy điện hạt nhân đặt khá gần Việt Nam, khoảng cách 50-200km. Nguy cơ ô nhiễm phóng xạ đối với Việt Nam là rất lớn, đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp phòng ngừa và ứng phó với nguy cơ này?", ông Thắng đặt câu hỏi.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời đã biết rõ về các nhà máy này. Chính phủ đã giao Bộ Khoa học - công nghệ là cơ quan quản lý về an toàn hạt nhân xây dựng các trạm để luôn theo dõi chính xác tình hình các nhà máy nói trên.

"Chúng tôi biết Bộ Khoa học - công nghệ, cơ quan quản lý nhà nước sẽ chính thức làm việc với Cơ quan Hạt nhân quốc tế để thường xuyên có những đoàn thanh tra quốc tế, kiểm soát các quy chuẩn an toàn các hoạt động ở đây", ông Trần Hồng Hà nói. "TP Hà Nội vừa rồi cũng đã đưa ra một kế hoạch rất cụ thể về việc phòng, tránh ô nhiễm hạt nhân nếu xảy ra đối với thành phố".

Theo bộ trưởng, các nhà máy điện hạt nhân không chỉ được sự quan tâm của Việt Nam mà của cả cộng đồng thế giới. Thực tế việc đặt nhà máy điện hạt nhân ở biên giới cũng đã có ở nhiều nước, ví dụ ở biên giới Pháp - Đức.

"Tôi cho rằng với những công nghệ hiện đại và phối hợp quốc tế để giám sát, kiểm soát, cũng như chúng ta có trách nhiệm với người dân trong vấn đề thường xuyên theo dõi, giám sát, thì chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm với vấn đề này", Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định.

Bộ trưởng TN-MT Trần Hồng Hà (phải) trao đổi với đại biểu sau phiên chất vấn ngày 5-6 - Ảnh: QUANG VINH

Sau vấn đề mới đó là một vấn đề cũ, đại biểu Hoàng Quốc Thưởng (Hải Dương) chất vấn liên quan đến sự cố ở Formosa Hà Tĩnh hồi năm 2016.

"Hiện nay, tập đoàn Formosa tiếp tục vận hành lò cao số 2, được biết Bộ TN-MT đã chủ động tăng cường giám sát và địa phương cũng đã vào cuộc. Bộ trưởng có tin tưởng sẽ không xảy ra sự cố đáng tiếc như thời gian vừa qua một lần nữa không?", ông Thưởng hỏi.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời: "Chúng tôi đã cho hoạt động thì đến nay đã thay đổi toàn bộ phương pháp quản lý, trong đó yêu cầu đầu tư công nghệ sản xuất, bổ sung công nghệ xử lý môi trường, công suất lớn hơn rất nhiều".

Đó là công nghệ giám sát, kiểm soát môi trường trực tuyến, có đến 3 nấc đề phòng sự cố - ngay tại nơi sản xuất, trong phạm vi nhà máy và ngoài phạm vi nhà máy. Nước ở hồ sinh học cũng hoàn toàn có thể tái sử dụng, đạt loại A khi đổ ra môi trường.

Ông Trần Hồng Hà nhận định rằng với cách làm bài bản, chặt chẽ từ khâu xem xét, đánh giá công nghệ đến khâu giám sát, kiểm tra, thì không có ngành nghề nào có thể để xảy ra ô nhiễm.

"Với Formosa tôi xin báo cáo như vậy để đại biểu yên tâm", bộ trưởng TN-MT lần thứ hai dùng từ "yên tâm".

Bộ trưởng TN-MT Trần Hồng Hà trả lời chất vấn trước Quốc hội - Ảnh: QUANG VINH

Và ông Trần Hồng Hà cũng tự tin như vậy khi đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) bày tỏ lo lắng về 2 dự án alumin ở Nhân Cơ (Đắk Nông) và Tân Rai (Lâm Đồng).

"Chưa đề cập đến hiệu quả kinh tế thì 2 nhà máy này đã ba bốn lần xảy ra sự cố kỹ thuật. Hệ thống xử lý môi trường sau 9 năm đã xuống cấp, nguy cơ lớn gây ô nhiễm môi trường và là thảm họa nếu để xảy ra vỡ hồ thải, hồ bùn đỏ", đại biểu Vượt trăn trở.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết bản thân ông đã đến kiểm tra dự án ở Nhân Cơ: "Sự cố xảy ra ở khâu rất cục bộ, không phải sự cố có thể gây ra khủng hoảng lớn về môi trường. Rò rỉ rất nhỏ chúng tôi đã chấn chỉnh và hiện nay đang tiến hành giám sát thường xuyên và có biện pháp an toàn", ông Hà nói.

Biện pháp an toàn, theo bộ trưởng, là hồ bùn đỏ có 3 lớp, có thể đề phòng lúc có lượng mưa lớn hoặc sạt lở. Thiết kế và độ bền của hồ này đã được các cơ quan liên quan và Bộ Xây dựng thẩm định.

"Tôi khẳng định trong thời gian vừa qua, giá alumin hiện đang rất lên, hai dự án này rất hiệu quả, alumin hiện nay không đủ xuất khẩu", ông Trần Hồng Hà lạc quan.

Đồng tình với đại biểu về việc vẫn phải thường xuyên giám sát, không thể chủ quan, bộ trưởng TN-MT một lần nữa nói: "Các giải pháp môi trường hiện nay, tôi cho rằng có thể yên tâm được".

TTO - Bộ trưởng Tài nguyên môi trường nói người nước ngoài không có quyền mua đất trên đất nước ta, nên nếu đại biểu biết có việc người nước ngoài mua đất dọc bờ biển thì thông tin cho ông.